Son zamanlarda kira fiyatlarının aşırı artışı nedeniyle birçok ev sahibi, mevcut kiracısını çıkarıp evini yüksek bir bedel karşılığında kiralamayı tercih etmektedir. Ancak kiracıların tahliyeye itiraz etmeleri durumunda, mülk sahipleri yüzde 25 sınırını aşan zamlar yapmaktadır ve kiracılar da genellikle bu durumu kabul etmektedirler.
Peki, bu fazladan ödemeler geri alınabilir mi? İşte ev sahipleri ve kiracıları yakından ilgilendiren bu konunun detayları...
Kira zamlarının sınırlandırılmasının sona ermesine az bir süre kala, şimdi de "Fazla zammın iadesi mümkün mü?" sorusu gündemde. Bazıları, "Yüzde 25'ten fazlası geçersiz, kiracı fazla zammı geri alabilir" derken, bazıları da "Kiracının önce kabul etmesi, sonra itiraz etmesi kötü niyetli bir davranış olabilir" yorumunu yapmaktadır.
Hürriyet'ten Gülistan Alagöz, gayrimenkul hukuku uzmanı avukatlara bu konuda sordu.
"Mal sahibi ve kiracı arasında başlayan yeni döneme dair kira bedeli artışı konusunda taraflar uzlaştıysa ve bu konuda kendi aralarında yenileme sözleşmesi, ek protokol veya yazılı bir belge oluşturmuşlarsa, artık bu yeni dönemde kira bedelinin belirlendiği anlamına gelir. Bu noktada, kiracının geriye dönük olarak yüzde 25 üzerinde yapmış olduğu bu artış bedellerini talep etme hakkı olmadığını düşünüyorum.
Eğer kiracı, evini kaybetme riski ile karşı karşıya kaldığı için bu artışı kabul etmek zorunda kalmış ve yazılı bir belge, ek protokol veya yenileme sözleşmesi kapsamında herhangi bir kabul beyanında bulunmadan ev sahibinin bu talebine uygun davranıp kira bedelini ödemişse, bu durumda geriye dönük olarak bu fazlaya dair ödediği kira bedellerini talep etme hakkına sahip olabilir.
Bu konuda emsal olarak gösterilen Yargıtay kararına konu olan olayda, kiracının bu fazlaya ilişkin bedelleri 'ihtirazi kayıtla' ödediği görülmektedir. Bu noktada hukukun kabul ettiği 'kötü niyete tabi' olmamak için de bu bedellerin banka dekontlarına 'fazlaya ilişkin haklarım saklı kalmak kaydı ile ödüyorum' şeklinde bir kayıt düşülmesini tavsiye ediyorum."
"FAZLA ZAM GEÇERSİZ"
"Yasada yer alan yüzde 25 üst sınır enflasyon ve rayicin çok altında kalması nedeniyle kamuoyunda tartışmalara yol açtı. Tartışmanın birincisi mülk sahibinin baskısıyla ya da rıza ile anlaşarak kanuna uyulmaması durumunda ne olacağı üzerindeydi.
Bu konuda yasanın geçici 4. maddesi 'Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir' şeklinde açıkça emredici bir yasak getirmiştir. Taraflara tercih hakkı tanımamıştır. Yasa, kamu düzeni alanındaki bir konu olan konut kirasında fazla artışı geçersiz saymıştır. Bu dönemde yeni yapılan bir sözleşmede daha yüksek oran konsa, o da aynı şekilde geçersizdir.
Yasanın açıkça yasakladığı bir borcun ödenmesi gerekmediği gibi, ödense de iade alınabilecektir. Burada taraflar anlaşsa da yasanın amir hükmünü geçersiz hale getiremezler. Böylece bu hükme aykırı anlaşma, sözleşme, ek protokol veya kabuller mutlak butlanla batıldır (hükümsüzdür).
Burada fazla kira ödemiş kişiler kira sözleşmesi devam ederken veya bitince bir yıl içinde sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iade yani istihkak davası açacaklardır. Burada yasal faiz işleyecektir. Ancak öncelikle arabulucuya başvuru olmalıdır."
AVUKAT ÇİĞDEM KEZER: 'İYİ NİYETLİ DEĞİL'
"Yüzde 25 artış oranı aşılarak yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersiz olsa da bu durumda benim hukuki görüşüm, Yargıtay'ın ileriki dönemlerde yüzde 25 artış oranı üzerinde yapılan ilave zammın kiracı tarafından talep edildiği takdirde iadesine karar vermemek yönünde içtihat oluşturmasının hakkaniyetli ve adil olacağı yönündedir. Çünkü kiracı, bu farkı kendi rızasıyla ev sahibine ödemiştir, ödediği fazla bedelin ileride iadesini talep etmek kiracının iyi niyetli olmadığını gösterir."
