Değerli okurlarım bugün İstanbul''un Sultanahmet semtinde bulunan bir taşın öyküsünü anlatmak istiyorum. Genelde yaya veya tramvayla Sirkeci''den Aksaray istikametine doğru yolculuk yaptığınızda bu taşın önünden geçersiniz. Fakat çoğu kişi bu taşın ne olduğunu ve neden burada bulunduğunu bilmez. Hem bu konuda bilgi vereyim hem de bir yazarımızın, köşesinde yazdığı ezber bozan bir yazıdan sizleri de haberdar edeyim ve güncel olduğu için bazı cümleleri paylaşmak istedim. Bu yazıya göre: Kullandığımız takvim, Milletlerarası filan değil; Gregoryanların takvimi imiş. Takvimin başlangıcı da Hz. İsa''nın doğduğu gün değilmiş.
Bugün dünyada 50''ye yakın takvim kullanılıyor. Budist takvimi, İsveç takvimi, Bulgar takvimi, Floransa takvimi gibi bir sürü takvim varmış... İşin ilginç yanı,1884''e kadar tüm dünya, saatini İstanbul''a göre ayarlarmış.
İngilizler, Sultanahmet''teki "sıfır taşı"nın bir kısmını çalıp götürmüşler ve Greenwich Ortalama Zamanı (Greenwich Mean Time Zone) saat dilimini ortaya atmışlar. GMT, Britanya Adaları''nın standart zaman dilimidir. Adını Londra''nın güneydoğusundaki Greenwich banliyösünden alır.
Aslında "sıfır meridyen"in İstanbul''dan geçtiğini gösteren tarihî harita da Başbakanlık Osmanlı Arşivi''nde bulunuyor. İstanbul''un bu "sıfır noktası" aynı zamanda "Kıbleteyn" imiş. "Kıbleteyn" iki kıble demek; Kâbe''ye döndüğünüzde aynı zamanda ilk kıble olan Kudüs''e de dönmüş olunuyor.
"Sıfır taşı" da denen "sıfır noktası" Sultanahmet''te, hemen Ayasofya''nın karşısında, tramvay yolunun kenarında, sarnıcın üstünde, Halide Edib''in büstünün az ilerisindeki bir yerde bulunuyor.
Konstantinopolis Milyonu''nun tarihsel kaynaklardan ve günümüze ulaşan kalıntılarından yola çıkılarak çizilmiş rekonstrüksiyonu. Kemerli yapı yaklaşık 14.6 metre genişlikte.
Milyon taşı, İstanbul''da Doğu Roma döneminde 4. yüzyılda dikilmiş bir anıt.
İstanbul Fatih (eskiden Eminönü idi) ilçesi Cağaloğlu semtinde yer almakta olup Aya Sofya Camisi karşısında Sultanahmet Meydanı''nın kuzeybatı köşesinde Yerebatan Sarnıcı''nın girişinin yakınında, tramvay yolunun yanında bulunur.
Bizans İmparatorluğu''nda Konstantinopolis şehrine ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehre olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan "sıfır noktası"ydı. İtalya''da Roma şehrinde bulunan bir diğer anıt olan Milliarium Aureum ile aynı işlevi görmekteydi. Bizans''ın yeniden inşası ve başkent kimliğini kazanması esnasında yapılan birçok görkemli anıt gibi İmparator I. Konstantin tarafından 4. yüzyılda yerleştirildiği düşünülmekte.
Milyon ilk yapıldığında dört yöne bakan bir kapı ve bu noktada kesişen yolların üzerine yükselen, dört sütun üzerine oturmuş bir kubbeden oluşmaktaydı. Tetrapylon mimari ismi ile anılan bu yapılar Roma kültürünün önemli öğelerinden biriydi. Milyon anıtının ve kubbesinin üzerinde birçok Bizans dönemine ait heykel ve kabartma bulunmaktaydı ve bu anıtın ihtişamını çok daha fazla arttırmaktaydı.
16. yüzyılda İstanbul''a su taşıyan kemerlerin genişletme çalışmaları esnasında yıkılıp, ortadan kaybolmaya başladığı tahmin ediliyor.
Şimdi burada, yarısı kırık bir mermer sütun bulunuyor. İşte buradaki o kırık sütunun diğer yarısı da İngiltere''nin başkentindeki Greenwich''de bulunuyor.
Greenwich, Londra''nın güneydoğusunda yer alan bir semt. Boylamların derecelendirilmesinde 0 olarak kabul edilir. Birleşik Krallık''ın en büyük 2. gözlemevidir. 51° 28? 44? kuzey enlemleri ve 0º 0'' 0" doğu/batı boylamlarında bulunduğu varsayılır. Orta ılıman iklim kuşağında yer alır.
Başlangıç meridyeninin geçtiği yer olarak kabul edilir. Bunun nedeni meridyenleri İngilizlerin bulmasıdır. Bunun üzerine başlangıç meridyeninin kendi ülkelerinden geçtiğini söylemişlerdir. Aynı zamanda turistik bir kasabadır. Birleşik Krallık''ın en büyük deniz müzesi de buradadır. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi.
