Kraliçe Fevziye'nin hazin öyküsü
Eskiler; genç kızlar için "Allah çirkin şansı versin" derler. Size bugün tam da bu sözün anlamı bulunan bir hayat hikayesini anlatacağım. Dünyanın en güzel kadınlarından biri olan Mısırlı Prenses Fevziye Fuad, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi''nin ilk eşi ve İran Kraliçesi''ydi.
Prenses Fevziye''nin babası Mısır Hidivi İsmail Paşa''nın yedinci çocuğu Fuad''dı. Soyu Kavalalı Mehmed Ali Paşa Hanedanı''na dayanıyordu. 1939''da 18 yaşındayken o sırada İran''ın veliaht şahı olan Muhammed Rıza Pehlevi ile evlendi. Altı yıl İran''da kalan Fevziye, 1945''te ülkeyi terk ederek Mısır''a döndü ve Şah''tan boşandı. İlk olarak İran tarafından kabul edilmeyen bu boşanma ancak 1948''de resmiyet kazandı. Fevziye Fuad, 1949''da Çerkes asıllı Mısırlı diplomat Albay İsmail Şirin ile evlendi ve eşinin 1994''teki ölümüne kadar birlikte yaşadılar.
1952 Mısır Devrimi ile kraliyet unvanları yeni Mısır hükûmeti tarafından tanınmayan Prenses Fevziye, devrimden sonra ülkesinden ayrılmayıp Kahire ve İskenderiye''de yaşamaya devam etti ve İskenderiye''de 2013 Mısır askerî darbesinden bir gün önce 2 Temmuz 2013''te vefat etti. Vefatından önce Kavalalılar Hanedanı''nın en yaşlı mensubuydu.
Fevziye Fuad, 5 Kasım 1921''de I. Fuad''ın ikinci eşi Nazlı Sabri ile olan evliliğinden İskenderiye''deki Ras el-Tin Sarayı''nda doğdu. Ağabeyi I. Faruk''tan sonra diğer üç kız kardeşin en büyüğüydü. Babasının Şivekâr Hanım Efendi ile olan ilk evliliğinden de iki üvey kardeşi vardı. Prenses Fevziye İsviçre''de eğitim alıp, ana dili Türkçe ve Arapçaya ek olarak akıcı bir şekilde Fransızca ile İngilizce de öğrendi. Prenses Fevziye Türk, Arnavut, Fransız ve Çerkes karışımı bir aileye doğdu. Prenses Fevziye''nin büyük büyükbabası Türk kökenli Başbakan ve Dışişleri Bakanı olarak görev yapmış Tümgeneral Muhammed Şerif Paşa idi.
Prenses Fevziye, Mayıs 1938''de İran''ın veliaht şahı Muhammed Rıza Pehlevi ile nişanlandı. Birbirlerini düğünlerinden önce sadece bir kez gören çift, 15 Mart 1939''da Kahire''deki Abdeen Sarayı''nda evlendi. Düğünden sonra Tahran''a gittiler ve kendileri için daha sonra oturacakları Mermer Kasrı''nda bir kez daha düğün töreni düzenlendi.
Fevziye Fuad ve Muhammed Rıza Pehlevi''nin evlilikleri veliaht prensin babası Şah Rıza Pehlevi tarafından planlanmıştı. Mayıs 1972 tarihli bir CIA raporuna göre evliliğin asıl amacı her şeyden önce siyasi bir hareketti. Sünni prenses ile Şii veliaht şahın bu evliliği, farklı mezhebe ait iki hanedan arasındaki ilişkiyi güçlendirecek ve Mısır ile İran''ı Orta Doğu''da daha da güçlü hale getirecekti.
Evliliği takiben prenses, doğal olarak İran vatandaşı da oldu. 27 Ekim 1940''ta Fevziye ve Muhammed Rıza Pehlevi''nin Şehnaz adını verdikleri kızları doğdu. Bu doğum erkek varis bekleyen Şah''ı hayal kırıklığına uğratmıştı. Ertesi yıl Şah Rıza Pehlevi''nin tahttan feragat edip, sürgüne gitmesiyle İran''ın başına veliaht Şah Muhammed Rıza Pehlevi geçti. Eşinin başa geçmesinden bir süre sonra İngiliz fotoğrafçı Cecil Beaton tarafından fotoğraflanan Kraliçe Fevziye, Life dergisinin 21 Eylül 1942 tarihli sayısının kapağında yer aldı.
Güzelliğiyle Batı dünyasının ilgisini çeken Fevziye, Hollywood yıldızlarından Vivien Leigh, Gene Tierney, Hedy Lamarr gibi isimlere benzetilip, "dünyanın en güzel kadınlarından biri" olarak gösterildi. Dünya basını Fevziye''den artık "Asya Venüsü" diye bahsediyor, o senelerin en önemli dergilerinden olan Life''da kapağın yanı sıra diğer ünlü dergilerde sayfalar dolusu fotoğrafları çıkıyordu. Ancak İmparatoriçe ve Şah mutsuzdu. Evliliklerinin sürmeyeceğinin her ikisi de farkındaydı.
Mutsuz bir evlilik geçiren Fevziye, "dünyanın en güzel kadınlarından biri"ydi, ama hiç çirkin şansı yoktu. Mayıs 1945''te İran''ı terk ederek Kahire''ye ailesinin yanına döndü ve Şah''tan boşandı. Fevziye''nin İran''ı terk etme sebebi olarak Tahran''ı Kahire''ye kıyasla çok fakir görmesi, İran iklimine alışamaması nedeniyle sağlığının bozulması ve Şah''ın başka kadınları alenen Gülistan Sarayı''na getirerek kendisini aldatması gibi sebepler ardı. Fevziye, İran''ı terk etmeden önce depresyon tedavisi görmek için Bağdat''ta Amerikalı bir psikiyatriste de danıştı.
Mısır tarafından yapılan boşanma işlemi birkaç yıl boyunca İran tarafından kabul edilmedi. Çift resmî olarak 17 Kasım 1948''de boşandı. Şahlığın yaptığı resmî açıklamaya göre boşanmanın nedeni olarak "İran ikliminin kraliçenin sağlığını bozması" olarak gösterildi. Boşanmayla birlikte Fevziye, Mısır Kraliyet Prensesi unvanını tekrar elde etti. Fevziye İran''ı terk ederken, Şah tarafından bir aldatmacayla uçaktan indirilerek, götürülmesine izin verilmediği için kızı Şehnaz''ı yıllarca göremedi.
Bu olayı Murat Bardakçı şöyle anlatır:
"Şah, gûya ''birkaç aylığına'' Mısır''a gidecek olan karısını uğurlamak için onunla beraber ve kalabalık bir maiyetle hava alanına gitti. İmparatoriçe''yi Kahire''ye götürecek olan özel uçağın önünde vedalaştılar. Fevziye, kızı ve nedimeleri ile beraber uçağa bindi, kapılar kapandı ve pervaneler dönmeye başladı...
Ama uçak hareket etmedi, kapılar yeniden açıldı ve tekrar merdiven uzatıldı. Şah''ın Protokol Nâzırı uçağa gelerek Fevziye''ye ''Majesteleri Şah hazretlerinin kızlarını son bir defa öpmek için aşağıya gönderilmesini rica ettiğini'' söyleyince Fevziye ''Tabii'' dedi ve Protokol Nâzırı Şehnaz''ı elinden tutup uçaktan çıkarttı.
Tam o anda merdiven çekildi, kapı kapandı, pervaneler hızla dönmeye ve uçak pistte ilerlemeye başladı. Şah''ın kızını kaçırdığını anlayan Fevziye çığlıklar atarak yerinden fırladı, pilota dönmesini emretti, ama pilotlar asıl emri Şah''tan almış oldukları için Fevziye''nin haykırışlarına ve hıçkırıklarına kulak asmadan uçağı havalandırdılar.
Fevziye, Kahire''ye indiğinde kendinden geçmiş halde idi. Şah, sadece çocuğa değil, Fevziye''nin Tahran''da bıraktığı bütün mücevherlerine ve eşyasına da el koydu..."
Fevziye Fuad, Muhammed Rıza Pehlevi''den boşandıktan beş ay sonra 28 Mart 1949''da Kahire''deki Kubbe Sarayı''nda Çerkes asıllı diplomat ve I. Faruk''un yaveri İsmail Şirin ile evlendi. Çift evlendikten sonra prensesin sahibi olduğu Maadi''deki bir villada yaşamaya başladı. Çiftin Nadia ve Hüseyin adında iki çocukları oldu.
1952 Mısır Devrimi ile birlikte ağabeyi Kral Faruk tahttan indirilip, sürgüne gönderildi. Bir süre sonra monarşinin kaldırılması ve cumhuriyetin ilan edilmesiyle kraliyet ailesi ülke dışına çıktı. Ancak ailesinin aksine Fevziye ülkesinde kalmayı tercih etti ve hayatını İskenderiye ile Kahire''de geçirdi. 1994''te eşi, 2009''da ise kızı Nadia vefat etti.
Prenses Fevziye mutsuzluklarla dolu ömrünü 92 yaşında Alzheimer hastası olarak tamamladı. Fevziye Fuad, 2 Temmuz 2013''te İskenderiye''de hayatını kaybetti. Cenazesi ertesi gün Kahire''deki Sayeda Nafisa Camii''nde öğle namazına müteakip kılındıktan sonra toprağa verildi.
Erdi Cumhuriyet 100’üncü yaşına
Paşa’nın emir erine “asker kaçağı” kaydı
Masum yalanlar
Tuhaflıklar ülkesi
Atatürk'ü yetiştiren öğretmenler
Mutfağımızın demirbaşı
Kuşkonmaz camisi ve Türk mimarisinde kuş evleri
Türk müziği makamları ve insana sağlığı üzerine etkileri









