Sevgili okuyucularım geçtiğimiz yıl 27 Aralık’ta Ankara tarihî bir gün yaşadı. Bir dönemin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in TBMM kavşağına yaptırmış olduğu kol saati heykelinin yerinde şimdiki başkan Mansur Yavaş tarafından heykeltıraş Aslan Başpınar’ın eseri KIZILCA GÜN anıtı yer aldı. Anıtın bulunduğu kavşak Mustafa Kemal Paşa’nın Temsil Heyeti ile birlikte 101 yıl önce Ankara’ya giriş yaptığı yerdi. Burada Paşa’yı seymenler karşılamışlardı.

“KIZILCA GÜN", bir beyliğin ya da devletin yıkıldığı gündür. Türkler bir beylik yahut devlet yıkılırken o kızılca günde seymen alayı düzerek yeni bir "Bey"seçerler.

Mustafa Kemal Paşa’nın 16 Mayıs 1919’da İstanbul’dan Bandırma vapuruyla yola çıkışı ve 19 Mayıs’ta Samsun Tütün iskelesinde sonun başlangıcı olan yolculuğu, Amasya genelgesi, Erzurum ve Sivas kongreleri sonunda Ankara’da seymenlerin karşılamasıyla KIZILCA GÜN’e kavuşmuştu.

Mustafa Kemal Paşa, daha Samsun’a hareket etmezden önce İstanbul’da iken kafasında Ankara’yı merkez edinmişti. Bunu da İstanbul’daki son görüşmelerinde Ali Fuat Paşa’ya 20. Kolorduyu Ankara’ya getirmesini istemesinden anlıyoruz. Peki Mustafa Kemal Paşa bozkırın ortasındaki küçük bir Anadolu kasabası olan Ankara’yı neden seçmişti. Onca yer dururken. Bunu da Yunus Nadi’ye şöyle anlatır: (07.04.1924)

“Ben Ankara’yı coğrafya kitabından ziyade tarihte öğrendim. Hakikaten Selçuki idaresinin parçalanması üzerine Anadolu’da teşekkül eden küçük hükümetlerin isimlerini okurken bir takım beylikler meyanında (arasında) bir de Ankara Cumhuriyetini görmüştüm. Tarih sayfalarının bana bir cumhuriyet merkezi olarak tanıttığı Ankara’ya ilk defa geldiğim o gün de gördüm ki orada geçen asırlara rağmen Ankara’da hâlâ o cumhuriyet kabiliyeti devam ediyor.”

Evet Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’ya geliş öyküsüne dönecek olursak; Tarih 27 Aralık 1919 Cumartesi gününü göstermektedir. Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte Ankara’ya doğru yaklaşıyorlardı… Bunu tarihçi Enver Behnan Şapolyo şöyle anlatır:

“Cuma günü Ankaralılar Namazgâh denilen bir tepenin üstüne toplanmışlardı. Bu yer şimdiki Türk Ocağı’nın bulunduğu tepedir. Burada iri Ankara kayalarından bir mihrap ile bir de yüksek bir taş sedir bulunuyordu. Mihrabın önünde cemaatle bir öğle namazı kılındıktan sonra, taş sedirin yanına üzerinde sırma ayetler dolu olan bir sancak dikilmişti. Halk namazdan sonra diz çökerek, kalbinin bütün safiyeti içinde vecde dalarak, memleketin düşman elinden kurtulması için gözyaşlarıyla, bütün eller göğe doğru uzanarak Tanrı’ya dua etmişlerdi… Ankara’nın meşhur tellallarından Ali Dayı gür sesiyle çarşıdan bağırarak geliyordu: Mustafa Kemal Paşa geliyor! Herkes aşağı yüze insin!” (Atatürk ve Seymen Alayı-Enver Behnan Şapolyo)

Oğuz Türk töresi olan Seymen Alayı yalnızca devletin ve milletin buhran yaşadığı “Kızılca Gün” denilen zamanlarda tertip edilir ve tertiplenen bu Seymen Alayı’ndan sonra da devleti ve milleti yaşanan buhrandan kurtaracak bir lider seçilirdi. Selçuk Bey ve Osman Bey tahta çıkarken de Seymen Alayı tertip edilmiş ve devlete yeni lider seçimi gerçekleştirilmişti. Lider seçiminden sonra ise kımızlar içilmiş, dualar edilmiş ve zeybek oyunları oynanmıştı…

Yurdun işgali üzerine Milli Direnişi başlatan Mustafa Kemal Paşa da 27 Aralık 1919 Cumartesi günü Ankara’ya geldiğinde Seymen Alayı düzenlenmiş ve ellerinde pala kılıçları ile doh, doh! naraları çeken süvari Seymen Efeler tarafından karşılanmıştı. Efelerin arka sıralarında ise Ahiler (esnaflar), dervişler, Yörükler, gönüllü askerler, çevre il ve ilçelerden gelen halk ile Ankaralılar bulunuyordu… Ankara Seymen’lerinden dev cüsseli olan Güveçli İbrahim, Seymen bayrağını aldı. Üç grup Seymen teşkil edilmişti. Birinci bayrak Güveçli İbrahim’de ikinci bayrak Türkmen Hacı Hüseyin’de üçüncü bayrak Kayserili Hacı’da idi. Tam 700 yaya Seymen ve 3000 atlı Zeybek kıyafetinde Seymen düzülmüştü.

UNUTULMAZ SAHNE

 Bu sahneyi yine Enver Behnan Şapolyo (Bu arada Enver Behnan Şapolyo Millî Mücadele döneminde kağnı komutanlığı yapmıştır. Bir başka yazımda bu konuyu anlatacağım.) şöyle ifade etmektedir: “Bir millet tarihin karanlıklarına gömülerek yok olurken tekrar ne suretle doğuyor ve toplum vicdanı ne suretle galeyana gelerek, sinesinden bir önder yaratıyor, onu bugün görmek mümkündü. Bu yazdıklarımı okuyanlar, bilmeyenlere öğretsinler. Türkoğlu nedir? Oğuz töresince neler yaratmışlardır? Kendilerine bırakılan vatanın ne müşkül anlarda ve ne gibi büyük galeyanlarla meydana geldiğini okuyup anlasınlar. Ona göre millet yolunda böyle çalışsınlar diye gece durmadım, gece uyumadım, sizlere tarihi vakaları yeniden canlandırmaya, milli enerjimizi yükseltmeye çalıştım. Milli mücadelenin bütün bu safhaları mazlum milletlere örnektir. Onlar da dikkatle okuyup uyansınlar!”

Atatürk’ün Ankara’da Karşılanışı

Bu sahne karşısında Mustafa Kemal Paşa çok duygulanır ve hemen arabasından inerek kendisini karşılayan 700 Zeybek kıyafetli Seymen Efelerin ellerini tek tek sıkar ve sert bir sesle:

“-Merhaba Efe’ler! diyerek yüksek sesle onları selamlar.

Efe’ler hep bir ağızdan:

-Sağ ol Paşa hazretleri! Derler.

Mustafa Kemal Paşa:

-Arkadaşlar buraya niçin geldiniz? Dediğinde Efeler hep bir ağızdan:

-Millet yolunda kanımızı akıtmaya geldik!

Mustafa Kemal Paşa:

-Fikrinizde sabit misiniz?

Efeler tekrar bağırırlar:

-Ant olsun!

Mustafa Kemal Paşa gözleri yaşararak:

-Var olun yiğitler! Der.

Daha sonra Yağcıoğlu Fehmi Efe, Zeybek oynar. Paşa der ki;

-Benim için çok yoruldunuz, zahmet ettiniz, hepinize ayrı ayrı teşekkür ederim. Çok memnun oldum. Sizler çok bahtiyar ve yüksek kalpli insanlarsınız!”

Böylece Oğuz Türk geleneği olan Seymen Alayı yine bir “Kızılca Gün”de düzenlenmiş ve yurdun dört bir yanından gelen temsilciler ile Türk milleti kendisini bu “Kızılca Gün”den kurtaracak lideri seçmiştir…