Baraba Türkleri''nin, 12. ve 13. yüzyıllarda, Batı Sibirya''nın, Ural Dağları''nın batısında yaşayan Kıpçak kabilelerinin soyundan geldikleri sanılmaktadır. 13. yüzyılda Cengiz Han''a, daha sonraları 15. yüzyılda Sibir Hanlığı''na bağlandılar. Moğollar ve Sartlar ile ticari ilişki kurdular. Bölgedeki Samoyed ve Ugrian gruplarından vergi aldılar.
Rus askeri güçleri bölgeye 1595 yılında girdilerse de, sonradan geri çekildiler. Buna rağmen bu istila Baraba Türkleri''ni yerlerinden ederek onların daha kuzeydeki Baraba bozkırlarına ve daha kuzeydeki bataklık bölgelere doğru yürümelerine neden oldu.
Barabalar 17. yüzyılda Kazaklara tabiydiler. Ruslar 18. yüzyılda tekrar bölgeyi işgale başladı. 1722 yılında ilk askeri kalelerini kurup, bölgeye "sürgün" köylüleri yerleştirmeye başladı. 1840-1850 yılları arasında bu yerleştirme işi en yüksek boyuta ulaştı ve Bara Türkleri kendi vatanlarında azınlık durumuna düştü.
1822 yılından itibaren Baraba Türkleri ağır vergiler altında ezilmeye başladı. Bu "ağır vergi"lendirme 19. yüzyıl boyunca sürdü.
1919 yılından itibaren, yeni Sovyet yönetimi ağırlığını hissettirmeğe başladı. 1930 yılından itibaren, arazilerine, sığır ve at sürülerine devletçe el kondu. Devlet çiftlikleri kuruldu.
İslamiyet, Batı Sibirya''da 18.yüzyılda yayılmaya başlamıştı. Barabalar, hemen her köyde bulunan camilerde, 4-5 yıllık eğitime tabi tutuluyordu. Okur yazarlık bir hayli yüksekti. 19. yüzyılda Barabalar, Batı Sibirya''daki en eğitimli kişilerdi. 1928 yılına kadar Arap alfabesini kullandılar. Kısa bir süre de Latin harfleri de kullandılar. Bu tarihten sonra da zorunlu olarak Kiril alfabesine geçtiler.
Bütün bunlara rağmen Barabalar, bugüne kadar Terene, Tarı, Kölübü, Kargalı, Langa, Lüvey gibi oymak adlarını muhafaza ettiler. Günümüzde ise bölge dışında yaşayan "özerk" Tatar topluluklarından temin ettikleri ders kitabı, roman, gazete, vs. ile kültürel hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar.
1926 yılında yapılan nüfus sayımına göre: Tümenliler 22 bin 636, Tobollular 32 bin 102, Tarlıklar 11 bin 517, Buharalı ve Tomlular 11 bin 659 ve Barabalar 7 bin 828 olmak üzere bölgede yaşayan Türk boylarının kişi toplamı 85 bin 442''dir. 1970 yılına ait rakamlara göre bölgedeki bu Türk boyları 194 bin nüfusa sahiptir. Basit bir oranlama ile Baraba''ların 1970 yılında yaklaşık 16 bin 700 kişilik bir topluluk olmaları gerekir. 2002 yılında bu rakamın Türk nüfus artışı olan yıllık binde 25 hesabıyla 37 bine ulaşmış olması gerekir. Ancak bir başka kaynakta "Baraba''ların nüfuslarının, 1979 yılında 8 bin civarında olduğu sanılmakta" denilmektedir. Bu rakam esas alındığında da 2002 yılında da nüfusları yine yıllık Türk nüfus artışı olan binde 25 hesabıyla 14 bin kişi olmalıdır. Sayıları ister 37 bin, ister 14 bin olsun, Barabalar bölgeye sonradan yerleşen Rus ve Ukrayna halklar arasında azınlık durumuna düşmüşlerdir.
Konuştukları Türkçe, İdil Tatarları ve Altay-Hakas lehçelerinin benzeri, Batı Sibirya''da konuşulan Tatarca''dır. 19 yüzyıl sonlarına kadar dillerini korudular. 1930 yılından sonra, bölgede çoğalan Rus yerleşimci ve idarecileri yüzünden Rus dilinin etkisi altında kaldılar. Bugün ne yazı ki; gençler Rusçayı daha akıcı konuşur. Sosyal ve kültürel hayatta Rusça hakimdir. Ana dil ise, yaşlı kuşaklar arasında günlük hayatta kullanılmaktadır.
Baraba Türklerinin Jestey Möngkö masalında görülen mitolojik motifler, bölgede yaşamış olan Türklerin eski inanç sistemini, dünya görüşünü ve atlı göçebe kültürünün özelliklerini yansıtır. Ayrıca, bu mitolojik motiflerin Kore''de de mitolojik motif olarak sayıldığı, örnekler aracılığıyla gösterilir. Bu yakınlıklar, eski Kore kültürü ile Türk kültürü arasında bir bağın var olabileceğini veya iki halkın yakın kültür alış verişinde bulunduklarını gösterebilecek bir husus olarak değerlendirilebilir.
