Biliyoruz ki, psikoloji birçok kritik alt alana ayrılıyor. Bunlardan az bilinen bir alan var ki özellikle salgın gibi bir gündemde daha da önem kazandı: Afet Psikolojisi...

Burada afetten kasıt yalnızca salgın, deprem, sel gibi doğal afetler değil aynı zamanda insan kaynaklı toplumsal travma ve zayiat yaratabilecek durumlardır da. Örneğin, bir terör saldırısı veya nükleer tesis patlaması da afettir ve doğuracağı sonuçlar aynıdır.

Araştırmalara göre afetler, ardından bıraktığı can ve mal kaybının yanında, sağ kalan mağdurlara da çeşitli psikolojik etkiler de bırakıyor. Örneğin, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete bozuklukları ve depresyon gibi klinik müdahale gerektiren psikolojik bozukluklar geçmiş afetler sonrası en çok tespit edilenlerdir.

Hatta yalnızca afet mağdurları değil, birçok destek birimi çalışanı da afetler sonrası oluşan tabloya maruz kalarak, ikincil travma yaşayabiliyorlar.

İşte bu noktada afet psikolojisi uzmanları, afet sonrası oluşabilecek bu kronik durumları önlemek için çok verimli müdahale biçimleri geliştirmiştir. Bunlardan en bilineni: Psikolojik İlk Yardım'dır. Böylelikle, travmanın oluşturduğu olumsuz duyguların yönetilebilmesi için bir destek sağlanır ve özellikle travma sonrası stres bozukluğu için önlem alınır.

Maalesef, son yıllarda, Kovid-19 salgını haricinde memlekette birçok afet yaşadık:

Elazığ, Malatya ve İzmir depremleri; Hatay'da yangın; Giresun'da sel; Van'da çığ; İstanbul'da uçak kazası ve elbette birçok terör saldırısı...

Bu afetler sonrası TSSB oranları nelerdir? Bunları önlemek için ne kadar afet psikolojisi uzmanı görevlendirildi?

Peki bu uzmanlarımızın sayısı yeterli mi?

Bu alandaki araştırmalara ne kadar fon ve imkan sağlanıyor?

Bu uzmanları yetiştiren kaç tane üniversite ve bölüm var?

Bu uzmanlara ne derece istihdam sağlanıyor?

Eğer afetleri sık sık deneyimleyen bir ülkeysek ve gerek afet öncesi gerekse afet sonrası önleyici çalışmalar yapmak istiyorsak, bu alanı da göz önünde bulundurmalıyız.

Özellikle Kovid-19 salgını ve sonrası süreç için de önemli bir adım olacağına inanıyorum.