Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ani kur artışlarını engelleme amacıyla 21 Aralık 2021'de Kur Korumalı Mevduat'ı (KKM) çalıştırmayı başlatmıştı. Ancak yaz aylarına gelindiğinde Hazine'ye ağır bir yük getirildi ve TCMB'nin ödeme süreci başladı. Son haftalarda KKM'den çıkışlar durma noktasına gelirken, TCMB'nin yeni bir uygulama üzerinde büyük çaba gösterdiği iddia edildi.
AK Parti iktidarı tarafından sürekli KKM, Türk lirasının ani düşüşlerini engellemeyi hedefliyordu ancak iki yıl sonra ekonomi yönetimi için bir sorun haline geldi. Yaz aylarında yeni ekonomi yönetimi göreve başladı ve bir dizi değişikliğiyle KKM'nin açıklamalarına yönelik adımlar atıldı. Ancak anlaşma sürecinin durma noktası geldi ve üç haftalık düşüşlerin ekonomisi ekonomi yönetimini endişelendiriyor.
YENİ ADIM ATILACAK
31 Mart öncesinde seçim ekonomisine girilirken, TCMB günlük ortalama 800 milyon adet rezerv satışı yaparak piyasalara müdahale etmeye devam ediyor. Ancak KKM'deki düşüşlerin son üç haftada yavaşlaması beklenen bir durum.
Bu durum, KKM'nin tamamen tasfiye edilmesi planlarını olumsuz etkiliyor. Son olarak, 1 Ocak'ta TL'ye dönüşen KKM hesaplarının açılması yasaklandı ve Merkez Bankası'nın yeni yıl için KKM'ye yönelik yeni adımlar atması bekleniyor.
TASFİYE SÜRECİ DURMA NOKTASINDA
28 haftadır üst üste düşüş gösteren KKM, 15 Şubat tarihli Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) raporu ile haftalık yüzde 3.1 oranında düşüş yaşayarak tüm zamanların rekorunu kırmıştı. Ancak uygulamada 3 haftadır yaşanan düşüşler, ekonomi yönetimini adeta alarma geçirdi.
DOLARI OLAN DİKEN ÜSTÜNDE
Dolar sahiplerini endişelendirecek bir gelişme olarak, KKM'deki uzun mesafeli düşüş eğiliminin önemli bir bölümünün Türk lirası dönüşümlü hesaplardan kaynaklandığı ortaya çıktı. İktisatçı Yalçın Karatepe, Kur Korumalı Mevduat'ta kalan paranın büyük bir döviz cinsi hesaplarda bulunduğunu ve görülen tüm varlıklarını KKM'de devam ettiğini belirtti.
2023 yılının ilk yarısında her türlü döviz talebi yaratabilecek işlemlere kısıtlama getiren ve KKM'deki parayı artırarak 14 Mayıs'a kadar herhangi bir kur şoku yaşanmamasını hedefleyen hükümet, seçimlerin ardından göreve getirilen yeni ekonomi yönetimi ile gün aşırı aldığı kararlar yoluyla KKM'ye olan ilgiyi azaltmaya çalışıyor.
Geçtiğimiz aylarda alınan zorunlu yanıt adımlarının ardından TCMB, KKM hesaplarına yönelik yeni bir değişiklik yapılmadı. Merkez Bankası, sistemde ayrıntılı planlı talimatlarla mevduat faizlerini artıran TL mevduatını daha sade hale getirmeye çalışır ancak ödeme süreçlerindeki düşüş hızının kaçışını, yeni ve radikal bölümlerin gerekliliğini ortaya koyuyor.
Ekonomistler, ilerleyen haftalarda KKM hesapları için kombiyo vergisi ve bilginin elde edildiği kar için küçük vergilendirmelerin getirilebileceğine dikkat çekiyor. Ancak bu kısıtlamaların bireysel kişilerin yerine şirketler için uygulanabileceği ileri sürülüyor.
