Merkez Bankası tarafından kira sıkıntılarına karşın gündeme getirilen fırsatlar, kiracılara rahat bir nefes aldıracak. Aynı zamanda ev sahiplerini ilgilendiren detaylarda konut sayısına göre kademeli vergilendirme gibi sistemler de yer alıyor. Peki, kiraların düşmesine ve mağduriyetlerin önlenmesine yönelik 5 model hangileri? Detayları belli oldu.
KONUT FİYATLARINDA YÜZDE 80 ARTIŞ
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı konut ve kira artışlarıyla ilgili detayları açıkladı. Özelmacıklı, Merkez Bankası’nın enflasyon raporunu açıkladığını ve bu rapora göre Türkiye’de konut fiyatlarında kayda değer bir artışın görüldüğünü ifade etti.
Konut ve kira artışlarının yaşam koşullarını etkilediğini söyleyen Özelmacıklı, 2023 yılında konut fiyat endeksinin yüzde 80’i aşan oranlara çıktığını söyledi. Ayrıca Özelmacıklı, konutların yüksek enflasyonla birlikte ciddi bir yatırım aracı olarak kullanıldığının altını çizdi.
KİRA TAKİP SİSTEMİ GELİYOR
Her ne kadar kira zamlarıyla ilgili yüzde 25 sınırlaması getirilse de enflasyon oranı üzerinde yeni kira kontratlarının artış gösterdiğini söyleyen Özelmacıklı, önemli konu başlıkları arasında gösterilen ‘kira takip sistemi’ adlı bir sistemden bahsetti. E-Devlet üzerinden kurulacak bu sistem sayesinde kiracı ve ev sahibi açısından doğru değerlendirmelerin yapılabileceğini vurguladı.
Merkez Bankası tarafından ele alınan modellerden birinin de konut piyasasında arzın dengede tutulması olduğunu söyleyen Özelmacıklı, kiralık konut arzının düzenlenerek çoğaltılması ile ilgili kira takip sistemine dikkat çekti.
DEVLET DESTEKLİ KİRALIK SOSYAL KONUT MODELİ
Öneri olarak daha önceleri de sunulan devlet destekli kiralık sosyal konut sistemi geliştirilirse kiraların düşeceği yönündeki öngörülerini paylaşan Özelmacıklı, “Hollanda ve İtalya’da bazı modeller var. Devletin ürettiği konutları satmayarak sosyal konut kapsamında ihtiyaç sahiplerine kiraya vermesi ile konut piyasasının istikrar sağlanması hedefleniyor” dedi.
KURUMSAL KİRALAMA MODELİ
Sermaye Piyasası Kurulu’na ait şirketlerle kurumsal kiralama yapılmasıyla ilgili model de konuşulanlar arasında yer alıyor. Kiralama amaçlı konut üretim sürecine özel sektörü dahil ederek oluşturulacak sistemde, çeşitli desteklerle özel sektör tarafından inşa edilecek konutların, sermaye piyasası araçları ile halka açılabilecek.
Böylece vatandaşlar gayrimenkul alamasa bile hissesini alarak bireysel yatırımcıların konut piyasalarındaki dengesizliklerden korunmaları sağlanabilecek.
HİSSELİ KİRACILIK SİSTEMİ
Birikimiyle konut alamayan, kredi de çekemeyen kişiler için bir fırsat niteliği taşıyan hisseli kiracılık modelinde, vatandaşın taşınmazın bir miktarına hissedar olması söz konusudur.
Parası arttıkça daha fazla hisseyi satın alan kişiler için bu model iyi bir seçenek olabilir. Londra’da da uygulanan bu sistemde öncelikle konutun yüzde 25’ini alan kişiler ilerleyen zamanda evin geri kalan hissesini de satın alarak konut piyasasının canlanmasına ve verimli çalışmasına katkı sağlıyor.
EV SAHİPLERİNİ İLGİLENDİREN KADEMELİ VERGİLENDİRME MODELİ
Konut sayısına bağlı kademeli vergilendirme ve boş konut vergisi gibi başlıkları da gündeme getiren Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, belli ülkelerde bu modelin uygulandığını söyledi.
Mal sahiplerinin boş konut tutmaması için getirilmesi planlanan boş konut vergisi ile emlak piyasası hareketliliğini koruyarak ekonomiye kazandırılacak.
