SGK kapsamında sigortalı çalışanların en çok merak ettiği konulardan biri kıdem tazminatıdır. İstifa eden çalışanlar genellikle kıdem tazminatı alamazlar, ancak bir istisna bu durumu değiştiriyor! Kıdem tazminatı alabilmek için SGK’dan bir yazı almak gerekiyor.
1999 yılı sonrasında çalışanlar için 25 yıllık sigortalılık süresi aranırken, 2008 yılından sonra ise prim ödeme süresi yeterli sayılıyor. Kıdem tazminatı alabilmek için hangi yıllarda hangi şartların gerektiği merak konusu.
Emeklilik tarihini öğrenmek isteyen çalışanlar için de kıdem tazminatı önemli bir konu. Kıdem tazminatı alabilmek için son işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmak ve işten kendi isteği ya da hatası dışında çıkarılmış olmak gerekiyor. Başka bir deyişle, istifa ederek kıdem tazminatı almak normalde mümkün değil, ancak bu kuralın bir istisnası bulunuyor.
Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in haberine göre, 1475 sayılı yasanın 14. maddesi gereğince, bu istisnalardan biri de emeklilik için yaş dışındaki koşulları tamamlamış olmak. Bu durumda, prim ve gerekiyorsa yıl şartını tamamlayanlar, isterlerse istifa ederek ve son işyerlerinde en az 1 yıl çalışmış olma koşulunu da yerine getirerek kıdem tazminatlarını alabilirler. Bu noktada, emeklilikte yaş dışındaki şartları, işe giriş tarihi belirler. Bu tarihler dikkate alındığında, üç ayrı dönem öne çıkıyor.
BİRİNCİ DÖNEM: 8 EYLÜL 1999 ÖNCESİ SİGORTALILAR
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için kıdem tazminatı almak, en az 3600 gün prim ödemiş olma şartına bağlı. 10 yıllık prim ödemesi bulunanlar, istifa ederek kıdem tazminatlarını alabilirler.
İKİNCİ DÖNEM: 8 EYLÜL 1999 - 30 NİSAN 2008 ARASI SİGORTALILAR
8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için ise iki farklı koşul bulunuyor. Birincisi, kadın ya da erkek fark etmeksizin, 7 bin prim gününü dolduranlar istifa ederek kıdem tazminatı alabilirler.
İkincisi ise 7 bin günü tamamlayamayanlar için geçerlidir. Bu durumda, 4500 prim gününü dolduran ve ilk sigortalı olduğu tarihten itibaren 25 yıl geçmiş olanlar (1999’da sigortalı olanlar için bu 25 yıl, bu yıl 9 Eylül’de dolacak) yine istifa ederek kıdem tazminatlarını talep edebilirler.
ÜÇÜNCÜ DÖNEM: 1 MAYIS 2008 SONRASI SİGORTALILAR
1 Mayıs 2008 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olanlar bu döneme dahil olur. Bu dönemde kıdem tazminatı alabilmek için prim şartı 7200 güne yükselmiştir. Kadın ya da erkek fark etmeksizin tüm sigortalılar 7200 günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabilirler. Bu kadar prim gününe sahip olmayanlar için ise 1 Mayıs 2008 sonrasında sigortalı olanlara yönelik yeni şartlar bulunmaktadır.
KIDEM TAZMİNATINDA YIL YIL KURALLAR
2008 ile 2016 yılları arasında her yıl 100 gün artışla prim gün sayısı hesaplanıyor. Bu durumda, 4600 gün ile 5400 gün arasında prim gününü tamamlayanlar kıdem tazminatı alabiliyor. Burada, işe giriş tarihi de prim şartını belirliyor. Bu şartlar aynı zamanda kısmi emeklilik için de geçerli hale geliyor.
2008 yılında ilk kez sigortalı olanlar, 4600 gün prim ödemek zorundalar. 2009 yılında sigortalı olanlar için bu şart 4700 gün iken, 2010 yılı sigortalıları için 4800 gün prim gerekiyor. 2011 yılında sigortalı olanlar içinse prim şartı 4900 gün olarak belirlenmiş.
2012 yılında sigortalı olanlar için prim şartı 5000 güne çıkarken, 2013 yılında sigortalı olanlar için bu şart 5100 gün oluyor. 2014 yılında bu şart 5200 güne, 2015 yılı için 5300 güne ve 2016 yılı ve sonrası için ise 5400 güne yükseliyor.
KISMİ EMEKLİLİK
Kıdem tazminatı için gerekli prim şartlarına bakıldığında, alt sınırlar kısmi emeklilik şartlarını da oluşturuyor. 1999 öncesi için kısmi emeklilik şartları 15 yıl ve 3600 gün iken, 1999-2008 arasında bu şartlar 25 yıl ve 4500 gün olarak belirlenmiş.
2008 sonrası için ise her yıl kademeli olarak artan ve 4600 günle başlayıp 5400 güne ulaşan kısmi emeklilik şartları söz konusu. Bu primler kıdem tazminatı almak için yeterli olsa da, emeklilik için ayrıca yaş şartını da yerine getirmeniz gerekiyor.
SGK’DAN YAZI ALMA ZORUNLULUĞU
Bu prim şartlarını ve kıdem tazminatı alabilmek için gerekli olan en az 1 yıllık çalışma süresini tamamlayanlar, SGK’dan bu şartları sağladıklarına dair bir yazı alabilirler. Bu yazıyı almadan istifa ederseniz kıdem tazminatına hak kazanamazsınız.
Bu nedenle, önce bu yazıyı temin etmeli ve sonrasında işyerinize vereceğiniz istifa dilekçesine eklemelisiniz. Dilekçede istifa sebebini, yaş dışındaki emeklilik şartlarını tamamladığınızı belirterek açıklamalısınız.
