Etki etmek ve diğerleri
Uzun hecelerle ilgili olarak yaptığım açıklamalardan sonra etmek, olmak yardımcı fiillerinin kullanımında gördüğüm bazı tutarsızlıkları...
Doğu kökenli kelimelerin halk ağzında söylenişi
Can kelimesindeki ünlünün kısalması onun tek hece olmasıyla açıklanabilir. Ancak bu kelimedeki kısa söyleyiş; daha çok kullanım sıklığıyla,...
Uzun hecelerin düzeltme işaretiyle gösterilmesi
Zorunlu durumlar dışında uzun hecelerin düzeltme işaretiyle gösterilmesi Türk Dil Kurumu'nda kabul görmemiştir. Uzun söylenmesi, okunması gereken...
Uzun hecelerin sesletimi ve etki etmek üzerine
Arap harfleriyle yazıp okurken pek sorun olmayan bu konuda, yeni Türk harflerine geçerken yazımı ve sesletimi sağlayacak bir işarete gerek duyulmuş....
Uzun hecelerin sesletimi ve etki etmek üzerine
Eskiden beri bazı meslektaşlarımız, uzun söylenen hecelerin dinleyerek öğrenilmeye bırakıldığını savundular. Belki bunun sonucu olarak sıkça...
Uzun hecelerin sesletimi ve etki etmek üzerine
Arapçadan ve Farsçadan Türkçeye geçmiş kelimelerdeki uzun hecelerin yazımı, sesletimi (söylenişi) Cumhuriyet Dönemi boyunca bir sorun olarak...
Ev sahipliği yapmak
Dilimizde ev sahibi ve ev sahibesi örneklerinde olduğu gibi ev ile yapılmış iki sözümüz var. Ev sahibi bayansa, bu durumda eskiden ev sahibesi...
Coğrafya adların imlasında tamlama
Milliyet gazetesinin okuyucularına dağıttığı 1990 tarihini taşıyan Büyük Dünya Atlası'nda ise incelemekte olduğumuz coğrafya adlarının...
Örneklerin bulundurulmasında yarar var
İlgililerin kolayına giden husus ise, ikinci kelime ya hep küçük olsun ya da hep büyük olsun doğrultusundadır. Bu konuda bir değişiklik kararı...
Yer adlarında ikinci isimler
Türk Dil Kurumunca Ahmet Bican Ercilasun'un başkanlığında 1996 ve 2000 yıllarında çıkartılan İmlâ Kılavuzları'nda, örnekler artırılarak...
Yer adlarının yazılışı
Örneklerdeki imlâ karışıklığından anlaşıldığına göre tamlama biçimindeki yer adlarının ikinci kelimelerinin küçük yazılmasıyla ilgili...
Doğru Yazalım Doğru Konuşalım
1977 yılına gelindiğinde birçok konuda olduğu gibi bu konuda da yeni bir imlâ anlayışı ortaya konmuş ve Doğan Aksan yönetiminde Türk Dil Kurumunca...
Doğru Yazalım Doğru Konuşalım
Sakarya'da balık avladım biçimindeki bir cümlede Sakarya sözünün ırmak olduğu anlaşılıyor ve bu kelime ırmaksız kullanılabiliyor. Fakat...
Doğru Yazalım Doğru Konuşalım
Çeşitli haritalardan ve coğrafya ile ilgili kitaplardan derlediğimiz bu sayılı adların elimizde tam bir dökümünün bulunması gerekir.Yukarıda...
Yazarlarımızdan Türkçe sözlük için katkılar
- lokma lokma doğra-: 'Küçük parçalar hâlinde kesmek' anlamına gelir: "Kim bilir kendini Afrika'da mı lokma lokma doğradılar, yoksa okyanusta...
Yazarlarımızdan Türkçe sözlük için katkılar
cesareti kırıl-: "Böyle gecelerde yalnız eve döndüğüm zaman, kendimi cesaretim kırılmış gibi hissetmezdim." (AB/Y, s. 60) 'Başarısız olacağını...
Yazarlarımızdan Türkçe sözlük için katkılar
Söz varlığımızın hepsini bir sözlük içinde toplamak bir hayli zor çünkü Türk diline hizmet eden bütün yazarlarımızın eserleri tam...
Yeryüzünün öteki coğrafya adlarını nasıl yazacağımız da ayrı bir sorundur
Çeşitli kaynaklarda, değişik haritalarda ırmağa nehir, nehire ırmak dendiğini görmekteyiz. Türkçe kökenli ırmağın Arapça kökenli nehirden...
Küçük bir sorun gibi görünen tutarsızlıklar
Bir il adı olan Sakarya'yı ırmak adından nasıl ayıralım? Sakarya Irmağı biçiminde yazarsak, ırmağı ilden ayırmış olur muyuz? "Hangi durumda...
Doğru yazalım doğru konuşalım
İmlâmızın çeşitli sorunlarından biri, üzerinde yaşadığımız dünyadaki dağ, tepe, ova, akarsu (dere, çay, su, nehir, ırmak), boğaz, körfez,...
Şaire saygı nerede?
"Ben, 'Benzer' anlamındaki sıfatı 'ayni' şeklinde yazarım, sözlük ve imla kurallarını takmam" diyen Hıncal Uluç, büyük bir saygısızlık...
Ayrı yazılan birleşik kelimeler
Sevgili okuyucularım bugün sizlere çok sık yapılan bir hatadan bahsetmek istiyorum. Ayrı yazılan birleşik kelimeler.Çiçek dışında anlamlar...
Öneriler
Prof Dr. Cahit Kavcar'ın Türkçe ile ilgili yazılarını aşağıdaki önerileriyle burada noktalıyoruz..."Türkçemizin bağımsız bir dil olarak...
Öğretmen faktörü
Türkçe eğitiminde yer alan ögelerin etkili olabilmesi için okul binaları, donatım, program, araç-gereç önemli olmakla birlikte,...
Türkçe öğretimindeki yetersizlik
Okullarımızda, hemen her meslekte ve üniversitelerimizde Türkçe yetersizlikleri ile ne yazık ki sık sık karşılaşıyoruz.Dil eğitiminin temel...
Yabancı dille eğitime öğrenciler de karşı
Çağdaş ülkelerin hiçbiri yabancı dilde eğitim yapmıyor. Bu durum, sadece az gelişmiş ülkelerde ve sömürgelerde görülüyor.Bazı...
Yabancı dil düşkünlüğü
Ülkemizde özellikle 1980'den sonra görülen büyük yanlışlardan biri, yabancı dil öğretimi ile yabancı dille öğretimin birbirine karıştırılmasıdır....
Yabancı sözcük tutkusu
Günümüzde Türkçe, neredeyse ana dilimiz olduğunu unutturacak ölçüde yabancı sözcüklerle dolduruluyor, kendi sözcüklerimiz acımasızca dışlanıyor.Sorunların...
Türkçeye karşı özensizlik!
İnsanın yaşamında ve kişilik gelişiminde ana dilinin çok önemli bir yeri vardır. Dili yeterli düzeyde olan kişiler genellikle daha sağlıklı...
Ses benzerliklerinin getirdiği hatalar...
Tezkere, teskere kelimelerinin içinde bulunan sızıcı s, z diş sesleri ses yolundaki çıkış yerleri bakımından birbirine yakındır. Ortak özellikler...
Karıştırılan kelimeler
Antialerjik, antiasit, antibalistik, antibiyotik, antibiyoz, antibranşiyal, antidamping, antidemokrat, antidemokratik, antidiüretik, antidromik, antidot,...
Karıştırılan kelimeler
Tezkere, teskere, antialerjik, antiasit, antibalistik, antibiyotik, antibiyoz, antibranşiyal, antidamping, antidemokrat, antidemokratik, antidiüretik,...
Dil bilgisi nasıl işlenmelidir?
Dil bilgisi üzerine yazımıza devam ediyoruz... Dil bilgisi dersinin programda ayrı bir ders olarak verilmemesi gerektiği belirtilmektedir. Ancak,...
Dil bilgisi öğretimi gerekli midir?
Dil bilgisi öğretimi konusuna devam ediyoruz. Muharrem Ergin, konuşma ve yazmada görülen hataları, dil bilgisi öğreniminin yetersizliğine bağlarken,...
Dil bilgisi öğretimi ile ilgili yaklaşımlar ve tartışmalar
Sevgili okuyucularım sizlere Prof. Dr. Cahit Kavcar'ın Türkçemiz ile ilgili görüşlerini içeren bir dizi yazı aktarmıştım. Bu kez de dil bilgisi...
Sonuç
Sevgili okuyucularım bir süredir Prof. Dr. Cahit Kavcar'dan yaptığımız Türkçemiz ile ilgili alıntının sonuna geldik. Sonuç olarak, Türkçemizin...
Öğretmen faktörü
Türkçe eğitiminde yer alan ögelerin etkili olabilmesi için okul binaları, donatım, program, araç-gereç önemli olmakla birlikte, bunları kullanıp...
Türkçe Öğretimindeki Yetersizlik
Okullarımızda, hemen her meslekte ve üniversitelerimizde Türkçe yetersizlikleri ile ne yazık ki sık sık karşılaşıyoruz.Dil eğitiminin temel...
Türkçenin Bilim Dili Olmadığı Görüşü
Türkçenin bilim dili olarak yetersiz olduğu öne sürülüyor. Eksik yanları elbette vardır ve bu, her dil için söz konusudur. Peki, böyle bir...
Yabancı dil düşkünlüğü
Ülkemizde özellikle 1980'den sonra görülen büyük yanlışlardan biri, yabancı dil öğretimi ile yabancı dille öğretimin birbirine karıştırılmasıdır....
Yabancı sözcük tutkusu
Günümüzde Türkçe, neredeyse ana dilimiz olduğunu unutturacak ölçüde yabancı sözcüklerle dolduruluyor, kendi sözcüklerimiz acımasızca dışlanıyor.Sorunların...
Türkçenin geleceği için ciddi bir tehlike
İnsanın yaşamında ve kişilik gelişiminde ana dilinin çok önemli bir yeri vardır. Dili yeterli düzeyde olan kişiler genellikle daha sağlıklı...
Kullanımdan düşmüş yabancı kökenli sıfatlar -3-
İncelemeye çalıştığımız bu konu, sözlük çalışmalarını yakından ilgilendirir. Sözlük uzmanı, yabancı kökenli sıfatlara bir de bunların...
Kullanımdan düşmüş yabancı kökenli sıfatlar (2)
Arapça kökenli sefer ad, seferî sıfattır. Bereket sefersel olmamış. Acaba seferî sıfatı, ad gibi kullanılır mı? Seferî durumdayız sözünde...
Kullanımdan düşmüş yabancı kökenli sıfatlar
Doğu kökenli bazı sıfatların kullanımdan düşmüş olması 1930'lu yıllarda başlamış, 1960 ve 1970'li yıllarda devam etmiştir. Söz konusu...
Sıfatları ad (isim), adları sıfat görevinde kullanma
İngilizceden Türkçeye geçmiş damper kelimesine bir karşılık bulma zahmetine girilmeden bunun sıfatı damperli biçiminde dile dâhil edildi. Davet...
Sıfatları ad (isim), adları sıfat görevinde kullanma
Türkçede yaş yaşlı, uygun uygunsuz, uydurma uyduruk, ululuk ulu, utanma, utangaç gibi örneklerde olduğu gibi pek çok kelimenin hem adı hem de...
Mastar eklerinin yazılışı
-mak, -mek ile biten mastarlardan sonra -a, -e, -ı, -i eklerinden biri geldiğinde araya y ünsüzü girer: kazanmak-a > kazanma-y-a, aldanmak-ı > aldanma-y-ı,...