Seçimlerin ardından yeni ekonomi yönetiminin getirdiği politika değişikliğine piyasalar ayak uyduramadı. Geçiş döneminde yaşanan ekonomik dar boğazın pençesine düşen vatandaş ise rekor faiz oranları ile baş etmeye çalışıyor. İhtiyaç kredi faizleri yüzde 60'a dayanmış durumda.
Para politikalarında değişimler ve seçici kredi sıkılaştırmasına yönelik hamlelerle tüketici ve ticari krediler 21 yılın rekorunu kırdı.
Enflasyonu körüklediği ve cari açığa neden olduğu gerekçesiyle ekonomi yönetimi kredi sıkılaşması kararı aldı. Böylelikle iç talep dizginlemeye çalışılacak.
Tüketici ve ticari kesim kredi kullanımı giderek pahalı hale gelirken finansmana erişim zorlaşıyor. 1 Ekim’den itibaren kredi kartı düzenlemesinin de başlaması bekleniyor.
EN FAZLA ARTIŞ TİCARİ KREDİLERDE
Merkez Bankası’nın bankalarca açılan kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranlarına ilişkin veri setine göre, seçimlerin ardından geçen yaklaşık dört ayda yıllık faizler ihtiyaç kredisinde yüzde 34,19’dan yüzde 58,80’e çıktı.
Taşıt kredisinde 25,56’dan yüzde 47,58’e, konut kredisinde 18,22’den yüzde 41,69’a ve ticari kredide yüzde 15,87’den yüzde 42,92’ye yükseldi.
Seçimden bu yana ihtiyaç kredisi faizleri 24,61 puan, taşıt kredisi faizleri 22,02 puan, konut kredisi faizleri 23,47 puan artarken, en fazla artış 27,05 puanla ticari kredi faizlerinde gerçekleşti.
15 Eylül itibarıyla yıllık ortalama faiz oranları ihtiyaç kredisinde 2002 sonundaki düzeyinin ise 29,4 puan, taşıt kredisinde 22,7 puan, konut kredisinde 21,7 puan ve ticari kredilerde 28,9 puan üzerine çıktı.
KREDİ VE MEVDUAT FAİZLERİ ARASINDAKİ MAKAS AÇILDI
Dünya Gazetesi’nden Naki Bakır’ın köşe yazısından alınan bilgilere göre son haftalarda kredi faizlerinin yanı sıra mevduat faizlerinde de yükseliş sürerken, aradaki makas krediler lehine önemli oranda açılmış bulunuyor. 23 Haziran’da 3 aya kadar vadeli standart TL mevduatın yıllık faiz oranı yüzde 42 ile ihtiyaç kredisinin yarım puan üzerinde bulunuyordu.
Söz konusu mevduatın yıllık faizi 4 Ağustos’ta yüzde 27,8’e kadar inerken, ihtiyaç kredisi faizi aynı tarihte yüzde 47,7’ye kadar yükselerek bunun 20 puan üzerine çıktı.
Kur farkı ödemelerini üstlenen Merkez Bankası’nın KKM’de zorunlu karşılıkları yükseltmesi ve diğer caydırıcı önlemlerinin de etkisiyle izleyen dönemde bankalar tasarruf sahiplerini yeniden standart TL mevduata yöneltmek için 3 aya kadar vadelinin faizini yaklaşık 14 puan yükseltti ve oran 15 Eylül itibarıyla ortalamada yüzde 41,9’a geldi. Aynı tarihte ihtiyaç kredisi faizi de yüzde 58,8’e yükseldi ve aradaki fark 16,9 puan oldu.
