2024 yılı itibariyle net asgari ücret 17,002 TL olarak belirlendi. Son yıllarda asgari ücrete yapılan artışlar dikkate alındığında, bu rakam açlık sınırının üzerinde; ancak bu durumun sürdürülebilirliği konusunda belirsizlikler mevcut.
2024 yılı itibariyle net asgari ücret 17,002 TL olarak belirlendi. Son yıllarda asgari ücrete yapılan artışlar dikkate alındığında, bu rakam açlık sınırının üzerinde; ancak bu durumun sürdürülebilirliği konusunda belirsizlikler mevcut.
İstanbul, İzmir, Antalya ve Muğla gibi büyük şehirlerdeki yüksek kira ve yaşam maliyetleri, asgari ücretle geçinmeyi zorlaştırıyor. Bu nedenle, şehirden şehire değişen ekonomik koşulları dikkate alacak şekilde "bölgesel asgari ücret" uygulaması sık sık tartışma konusu oluyor.
BÖLGESEL ASGARİ ÜCRET NE ANLAMA GELİYOR?
Bölgesel asgari ücret uygulaması, İstanbul gibi yaşam maliyetlerinin yüksek olduğu şehirlerde asgari ücretin artırılmasını öneriyor. Bu, şehirler arasındaki maliyet ve yaşam standartları farkını dikkate almak için öneriliyor.
İstihdam oranları, işgücüne katılım ve işsizlik gibi ekonomik göstergeler, bu tür bir uygulamanın gerekliliğini destekleyen ana faktörler arasında yer alıyor. Bu göstergeler, bölgesel asgari ücretin uygulanabilirliği ve faydaları üzerine yapılan tartışmaların merkezinde bulunuyor.
Türkiye'de asgari ücret, şehirlere göre değişen kişi başına düşen milli gelir (GSYH) oranlarıyla değerlendirildiğinde önemli farklar ortaya çıkıyor. Özellikle Kocaeli ve İstanbul gibi sanayi ve ekonomi merkezleri ile Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi şehirleri arasındaki oransal fark dikkat çekici. İstanbul'da asgari ücret, kişi başına düşen milli gelirin yaklaşık %24'ünü oluştururken, Van gibi daha düşük gelirli bölgelerde bu oran yüzde 27'ye kadar çıkabiliyor.
2022 yılında Türkiye genelinde kişi başına düşen GSYH 176,651 TL iken, brüt asgari ücretin yıllık toplamı 68,850 TL idi, bu da Türkiye genelindeki oranı yüzde 39 olarak belirliyor. Bu durum, Türkiye'nin farklı bölgelerinde ekonomik dengesizliklerin olduğunu ve asgari ücretin bu dengesizlikleri yansıttığını gösteriyor. Kocaeli'nde asgari ücret, kişi başına düşen milli gelirin sadece yüzde 0,23'ünü temsil ederken, bu oran Van gibi şehirlerde çok daha yüksek.
Kocaeli ve İstanbul’dan sonra bu oranın en düşük olduğu iller şöyle sıralanıyor: Tekirdağ, Ankara, İzmir, Bilecek, Kırklareli, Yalova, Bursa, Antalya, Çanakkale ve Muğla.
2022 yılı itibariyle Türkiye'de brüt asgari ücretin kişi başına düşen milli gelire oranı ciddi farklılıklar göstermektedir. Bu farklılık, özellikle Van gibi bazı illerde daha belirgindir, burada asgari ücret, kişi başına düşen milli gelirin yüzde 27'sine tekabül ediyor.
Yani Van'da bir asgari ücretli, şehirdeki ortalama kişi başına gelirden yüzde 27 daha fazla kazanma potansiyeline sahip. Ağrı, Şanlıurfa ve Bitlis gibi iller de benzer bir durumda olup, bu illerde asgari ücretliler kişi başına düşen milli gelirden daha fazla kazanıyorlar. Ardından Ağrı, Şanlıurfa ve Bitlis geliyor.
Diğer yandan, Kocaeli ve İstanbul gibi sanayi açısından zengin illerde ise durum farklı oluyor. Bu illerde yüksek GSYH'ye rağmen, asgari ücretin kişi başına düşen milli gelire oranı yüzde 0.23 ve yüzde 0.24 gibi oldukça düşük seviyelerdedir. Bu, asgari ücretin bu şehirlerdeki kişi başına milli gelirin sadece dörtte birine denk geldiği anlamına gelir. Bu durum, ekonomik aktivitenin yoğun olduğu illerde bile asgari ücretlilerin gelir düzeylerinin göreceli olarak düşük kaldığını göstermektedir. Bu veriler, Türkiye'deki şehirler arasındaki ekonomik dengesizlikleri ve yaşam maliyeti farklılıklarını ortaya koyuyor.
