Tarihin ilk dolandırıcısı ile tanışmaya hazır olun. İşte yaklaşık 4 bin yıl önce yaşamış olan bir tüccarın bakır ticaretinde yaptığı dolandırıcılıklar ve bu dolandırıcılıklardan elde ettiği ünü…
Tarihin ilk dolandırıcısı ile tanışmaya hazır olun. İşte yaklaşık 4 bin yıl önce yaşamış olan bir tüccarın bakır ticaretinde yaptığı dolandırıcılıklar ve bu dolandırıcılıklardan elde ettiği ünü…
Yaklaşık olarak 4 bin yıl önce, isminin ‘Nanni’ olduğu öğrenilen bir tüccar ve ‘Ea naşir’ adındaki Babilli olduğu tahmin edilen başka bir tüccar için kil tablete yazılan şikayet mektubu gün yüzüne çıkarıldı.
Olay antik Ur şehrinde (Irak sınırları içerisinde bulunuyor) gerçekleşiyor. Nanni’nin kil tablete yazdığı mektup Guinness Rekorlar Kitabına, 'en eski ticari şikayet mektubu' olarak geçmiş durumda.
Kil tablet yaklaşık 100 yıl kadar önce İngiliz arkeolog Sir Leonard Woolley liderliğindeki bir keşif gurubu tarafından keşfedildi.
M.Ö 1750 yılına işaret eden, avuç içi büyüklüğünde olan kil tablet, o yıllarda Mezopotamya’da konuşulan bir dil olan Akad dilinde yazılmış. Bu kil tablet şu anda İngiltere’deki British Museum’da sergilenmekte.
Gelelim tablette yazanlara… Tüccar Nanni’nin yazdığı mektupta, Ea naşir’i ‘kaliteli bakır külçeler’ sözü verdiği halde sözünü yerine getirmeyerek, ‘düşük kaliteli bakır külçeler’ göndermesine, ayrıca Nanni’nin bakır külçeleri alması için görevlendirdiği ulağına hakaret ettiği için sert bir dille Ea naşir’e bir mektup yazıyor.
4 bin yıllık kil tablette ayrıca, Tüccar Nanni’nin ulağı, bakır külçelerin kalitesi konusunda Ea naşir ile tartışırken, Ea naşir’in ulağa, ‘’Onları (bakır külçeleri) almak istiyorsan al, almak istemiyorsan alma’’ dediği de yazılmış durumda.
Kil tabletin sonunda da Tüccar Nanni, ‘’ Beni küçümsediğin için sana acı çektireceğim’’ diyerek Ea naşir’i tehdit ettiği bir cümle de bulunuyor.
Ea naşir’in dolandırıcılığı antik çağ için fazla yayılmış olacak ki, British Museum’da, Ea naşir’in bakır ticaretinde yaptığı düzenbazlıklar hakkında daha çok belge bulunuyor.
Başka bir kil tablette ise Imgur Sin adında bir tüccar Ea naşir’e yazdığı mektupta ‘’Bana kaliteli bakır yolla ki bir daha üzülmeyelim’’ ifadelerini kullanıyor. Bu yazıdan Ea naşir’in daha önceden Imgur Sin’e kalitesiz bakır gönderildiği anlaşılıyor.
