Haber: Erva GÜN - Berfin BAYIR
(TBMM) - Yeni vergi düzenlemeleri, vergi oranlarının değişimini, KDV'deki istisnaların daraltılmasını ve gayrimenkul ile tapu işlemlerindeki değişiklikleri kapsıyor. Bu 36 maddelik teklif, kayıt dışı ekonomiyle mücadele, kamu gelirlerinin artırılması ve bütçe dengesini sağlama amacı taşıyor.
Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Komisyonda bugünkü toplantıda, geçtiğimiz Cuma günü TBMM'ye sunulan teklif ele alındı.
Teklif, kayıt dışılıkla mücadele, vergi adaletinin sağlanması ve vergi dışı alanların dikkate alınmasını öngörüyor.
Düzenleme ile, bir takvim yılı içinde elde edilen mesken kira gelirleri için uygulanan genel istisna kaldırılacak. Bu istisna yalnızca sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar için yeniden düzenlenecek.
Yeni düzenlemeyle, kredi ile alınan konutların kiraya verilmesi durumunda ödenen faizlerin gider olarak indirilmesine yönelik vergi avantajındaki farklılık azaltılacak. Hedef, kredili ve kredisiz alımlar arasında vergi yükünü eşitlemek.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, dördüncü geçici vergi döneminin tekrar sisteme dahil edilmesi sağlanacak. Böylece geçici vergi mükelleflerinin kazançları 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde tespit edilecek.
Bir diğer düzenleme ile, portföyünde sürekli en az yüzde 51 Borsa İstanbul hisse senetleri bulunan fonların bir yıllık elde tutma istisnası, sadece belirli şartları taşıyan bazı serbest fonlar için uygulanmayacak. TEFAS'ta işlem göremeyen ve yalnızca nitelikli yatırımcılara satılan bazı fonların istisna kullanması engellenecek.
Yeni denetim mekanizmaları ve cezalar devrede
Düzenlemede, büyükşehirlerde il özel idarelerine alternatif olarak kurulan yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına kayıtlı taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden muaf tutulması sağlanacak.
Harçlar Kanunu kapsamında gayrimenkul alım-satımlarında beyan edilen bedelin emlak vergisi değerinin altında olmaması gerekecek. Gerçeği yansıtmayan beyanlarda aradaki fark için uygulanacak vergi ziyaı cezası mevcut yüzde 25'ten bir kat artırılacak.
Noter uygulamalarında değişiklikler yapılıyor
Teklifle birlikte, noterlerde sıfır araçların ilk tescili ve ikinci el araç satış/devri işlemlerinden, satış bedeli üzerinden ve asgari maktu harçtan az olmamak koşuluyla nispi noter harcı alınacak.
Yeni yıllık harçlar gündemde
Düzenlemede, ayakta teşhis ve tedavi yapan özel sağlık kuruluşları, diş klinikleri, veteriner muayenehaneleri ve çeşitli ruhsatlara sahip ticari kuruluşlar için yıllık harçlar getirilerek bazı ruhsat harçları yıllıklaştırılacak. (MADDE 10)
Ücret belirleme esasları yeniden düzenleniyor
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan değişiklikle, vakıf üniversitelerindeki öğrenci ücretlerinin belirlenmesinde m kütevelli heyetinin yetkileri korunacak. Ancak bu ücretler, cari yıl haziran ayı yıllık üretici fiyat endeksi ile tüketici fiyat endeksi artış ortalamasına dayanarak YÖK esaslarına göre belirlenecek.
Düzenleme ile noter tescilli ikinci el araç satış/devri işlemlerinde mevcut harç istisnası kaldırılacak. Ayrıca, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına ait taşınmazların KDV'den muaf tutulması amaçlanıyor.
UEFA organizasyonları için vergi istisnaları
Yeni düzenlemeyle, 2026 Avrupa Ligi Finali, 2027 Konferans Ligi Finali ve 2032 Avrupa Şampiyonası çerçevesinde UEFA ve yurt dışından gelecek katılımcılara ilişkin teslim ve hizmetler KDV'den ve bazı vergi türlerinden geçici olarak muaf tutulacak. Ayrıca, istisna kapsamında yüklenilen KDV'nin indirim ve iadesine olanak sağlanacak.
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) devlet katkısı oranının belirlenmesine yönelik Cumhurbaşkanı'na, bu oranı yüzde ellisine kadar artırma veya sıfıra indirme yetkisi verilecek.
Hazine borç kullanım tutarı artırılıyor
Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'a eklenen geçici madde ile, 2023 Kahramanmaraş depremleri ve 2025 bütçe gelişmeleri nedeniyle oluşan finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla Hazine'nin net borç kullanım tutarı artırılacak.
Düzenlemede, borçlanma tutarlarının artırılması, kendi hesabına çalışanların primlerini zamanında ödememesi durumunda toplu ödemelerine imkan sunulacak. Böylece durdurulan süreler için ihya prim oranı yükselebilirken, 5434 sayılı Kanun kapsamındakiler de dahil borçlanma prim oranları yüzde 45'e çıkarılacak.
5510 sayılı Kanun'un 81. maddesine göre uzun vadeli sigorta kolları prim oranları artırılacak. Ayrıca genç girişimcilere verilen bir yıllık prim desteği kaldırılacak.
Düzenleme ile, prim esas kazanç üst sınırı asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılacak.
SGK'dan gelir veya aylık alanlardan, kendi veya hak sahibinin sigortalılığı nedeniyle prim ve gecikme cezası bulunanların bu borçları bağlanan gelir/aylıklardan yüzde 25'i geçmeyecek şekilde kesilerek tahsil edilecek.
Kamu üniversite hastanelerine ek bütçe desteği
Düzenlemede, götürü bedel sözleşmeleri kapsamında 2025 sözleşme tutarından az kalan tahakkuk tutarları için üniversite hastanelerinin 2026'daki alacaklarından mahsup edilmesi yerine, bu tutarlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.
Kurumlar Vergisi Kanunu geçici 2'inci maddesinde, dernek ve vakıfların elde ettiği kesinti suretiyle vergilendirilmiş kira, menkul kıymet ve faiz gelirleri ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı uygulama birimlerindeki döner sermaye gelirleri nedeniyle iktisadi işletme sayılmama düzenlemesinin süresi 31 Aralık 2035 tarihine kadar uzatılacak.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, malvarlıklarını ve taşınmazlarını teminat göstererek, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait bankalardan iç borçlanma yapabilecek.
