(ANKARA) - ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, "Hamas'ı silahsızlandırmak ve Gazze'yi yeniden inşa etmek" hedefini bir kez daha vurguladı. Ateşkesin devam etmesiyle ilgili olumlu bir hava içinde olduklarını belirtti.
Vance, Kudüs'teki İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlediği basın toplantısında, "Gerçekten zor bir görevle karşı karşıyayız. Bu görev, Hamas'ı silahsızlandırmanın yanı sıra Gazze'yi yeniden inşa etmek, oradaki halkın yaşam koşullarını iyileştirmek ve Hamas'ın İsrail dostları için bir tehdit olmaktan tamamen çıkmasını sağlamak" şeklinde konuştu.
Hedeflerine bağlı kaldığını yineleyen Vance, Hamas'ın silahsızlandırılması için kesin bir takvim oluşturmadıklarını aktardı. ABD olarak "Gazze barış planı üzerinde ortak çalışma fırsatı bulmaktan heyecan duyduğunu" ifade eden Vance, aynı zamanda ateşkes süreci hakkında "büyük bir iyimserlik" içinde olduğunu da belirtti. Bu açıklamalar, Gazze ateşkesinin izlenmesi amacıyla İsrail'in güneyinde bulunan Kiryat Gat kentindeki basın toplantısında yapıldı.
UAD, İsrail'in insani yardım yükümlülüklerini değerlendiriyor
Diğer yandan, Birleşmiş Milletler'in (BM) en üst yargı organı Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail'in Gazze'ye insani yardım sağlama yükümlülükleri hakkında danışma görüşünü açıklamaya başladı. UAD Başkanı Yuji Iwasawa, açık oturumda bu bağlamda görüş sunacaklarını belirtti.
BM, Divan'dan işgalci güç İsrail'in, BM ve diğer insani kuruluşlara karşı sorumluluklarını netleştirmesini istemişti. Bu yükümlülükler arasında, Filistinlilere hayatta kalmaları için gerekli malzemelerin engellenmeden ulaştırılmasını sağlamak da yer alıyor.
UAD görüşleri hukuki ağırlık taşıyor
UAD'nın danışma görüşleri, yasal olarak bağlayıcı olmasa da oldukça önemli bir hukuki ağırlık ve ahlaki otorite taşıdığı belirtiliyor. Hakimler, nisan ayında yapılan duruşmalarda çok sayıda ülke ve kuruluşun sunduğu kanıtları değerlendirdi. Bu duruşmaların önemli bir kısmı, Filistinli mültecilere yardım eden BM ajansı UNRWA'nın durumu etrafında şekillendi. Duruşmalara katılmayan İsrail'den bir yetkili, süreci "uluslararası hukukun suistimali" olarak tanımladı. Aynı yetkili, İsrail'in BM ile işbirliği yaptığını ancak UNRWA ile çalışma niyetinde olmadığını aktardı.
İsrail, 7 Ekim 2023'teki Hamas saldırısına karıştığı iddia edilen bazı UNRWA çalışanlarını işgal altındaki topraklarda faaliyet göstermekten alıkoymuştu.
ABD'den UNRWA'ya eleştiriler, Filistin'den tepkiler
Fransa eski Dışişleri Bakanı Catherine Colonna'nın üstlendiği gözden geçirme de dahil olmak üzere, UNRWA'da tarafsızlık sorunu olduğu yönündeki incelemeler çeşitli bulgular ortaya koysa da Nisan 2024'teki rapor, İsrail'in "önemli sayıda UNRWA çalışanının terör örgütlerine üye olduğu" iddiasını destekleyecek bir bulgu sunmadı.
Nisan ayındaki UAD duruşmalarında, bir ABD yetkilisi UNRWA'nın tarafsızlığı hakkında ciddi endişeler ortaya koymuş ve Hamas'ın ajansın tesislerini kullandığını öne sürmüştü. ABD'li resmi Josh Simmons, İsrail'in "özellikle UNRWA'nın insani yardım sağlaması konusunda herhangi bir yükümlülüğünün olmadığını" savundu.
Filistinli yetkili Ammar Hijazi, UAD yargıçlarına, İsrail'in insani yardımı "savaş silahı" olarak kullandığını ve Gazze'de açlığa sebep olduğunu ifade etti.
