İsrail'in Gazze saldırıları sonrasında Batılı ülkeler, İsrail ile ticari ilişkilerini yeniden değerlendiriyor. Bu gelişmeler üzerine ANKA Haber Ajansı, Birleşmiş Milletler (BM) Ticaret Veritabanı üzerinden Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret verilerini inceledi.
İsrail’in BM’ye bildirdiği verilere göre, Türkiye, Mayıs 2024’e kadar 2,8 milyar dolarlık ihracatla İsrail’in en fazla dış alım yaptığı beşinci ülke konumunda. Ancak Türkiye’nin aynı döneme ait ihracat verisi 1,5 milyar dolar. Ticaret Bakanlığı, BM Ticaret Veritabanı'ndaki bu farka ilişkin "İsrail ile tüm ticaretin 2 Mayıs 2024 itibarıyla tamamen durdurulduğunu" açıkladı. Bakanlık, "BM verilerinde yer alan 2,8 milyar dolarlık ihracat rakamının yanlış olduğunu" belirterek, "2024’ün ilk 4 ayında gerçekleşen ihracatın 1,5 milyar dolar olduğunu ve bunun Filistin’e yapılan 797 milyon dolarlık ihracatı da kapsadığını" bildirdi. İngiltere, Gazze'deki savaş ve Batı Şeria’daki yasadışı yerleşimlerin genişletilmesi nedeniyle 20 Mayıs Salı günü İsrail ile serbest ticaret müzakerelerini askıya aldığını duyurdu. Fransa ve Kanada da, İsrail’in Gazze saldırılarını durdurmaması ve insani yardımlara yönelik kısıtlamaları kaldırmaması halinde "somut adımlar" atacaklarını bildirdi.
Avrupa Birliği (AB) de İsrail ile ilişkilerini yeniden değerlendiriyor. AB Dış Politika Şefi Kaja Kallas, bloğun ticari iş birliği anlaşmasını gözden geçirme kararı aldığını doğruladı. BM Ticaret Veritabanı’na göre, İsrail’in 2024’teki küresel ticareti 91,5 milyar dolar ithalat ve 61,7 milyar dolar ihracattan oluşuyor. En büyük ithalatçı ülkeler arasında ABD (17,3 milyar dolar), İrlanda (3,2 milyar dolar) ve Çin (2,8 milyar dolar) bulunuyor. İsrail’e en çok ihracat yapan ülkeler ise Çin (19 milyar dolar), ABD (9,4 milyar dolar) ve Almanya (5,6 milyar dolar). Almanya’yı 3,6 milyar dolar ile İtalya takip ediyor.
İsrail’in BM’ye açıkladığı verilere göre, Türkiye 2,8 milyar dolar ile İsrail’e en çok ihracat yapan beşinci ülke. Ancak Türkiye’nin BM kayıtlarına göre İsrail’e Mayıs 2024’e kadar gerçekleştirdiği ihracat 1,5 milyar dolar. Türkiye'den İsrail'e ihracat verilerinde her iki ülke kayıtlarında 1,3 milyar dolarlık fark bulunuyor. Türkiye’nin Filistin Devleti’ne gerçekleştirdiği ihracat ise 796 milyon 972 bin dolar. BM Ticaret Veritabanı’na göre, Türkiye ile İsrail arasında Mayıs 2024’ten sonra ticari ilişki yok. Ticaret Bakanlığı, 2 Mayıs 2024 itibarıyla İsrail ile tüm ithalat ve ihracat işlemlerinin durdurulduğunu ve Türkiye’nin bu kararla 2022’de 9,5 milyar, 2023’te ise 7 milyar dolar dış ticaret gelirinden vazgeçtiğini açıklamıştı. Ticaret Bakanlığı, 2024’te 2,8 milyar dolarlık Türkiye’den İsrail’e ihracat rakamının yanlış olduğunu, 2024’ün ilk 4 ayında ihracatın 1 milyar 522 milyon dolar olduğunu ve buna Filistin’e yapılan ihracatın da dahil olduğunu belirtti. Filistin Devleti ile ticaretin ise kontrollü bir mekanizmayla yürütüldüğü ve 2024 yılı toplamında 797 milyon dolar olduğu açıklandı. Bu ticaretin, Filistin’in limanı ve gümrüğü olmadığı için İsrail’in iki limanı üzerinden yapıldığı belirtildi.
