(ANKARA) - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini kamuoyuna sundu. 2024 yılında GSYH, geçen yıla göre yüzde 3,3 oranında bir artış gösterdi.
TÜİK, "Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, 2024" verilerini açıkladı. Yıllık verilere dayanan bağımsız GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi ile 2024 yılında geçen yıla kıyasla yüzde 3,3 arttı.
Cari fiyatlarla hesaplanan GSYH, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 64,6 artarak 44 trilyon 587 milyar 225 milyon lira oldu. Bu yıl GSYH'de en yüksek paya sahip sektör, yüzde 16,8 ile imalat sanayii oldu. İmalatı, yüzde 13 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı izlerken, ulaştırma ve depolama sektörü ise yüzde 8,2 ile takip etti. En düşük pay ise hanehalklarının işveren olarak faaliyetlerinden geldi.
Kişi başına GSYH 503 bin 76 lira
2024 yılı için kişi başına GSYH, cari fiyatlarla 503 bin 76 lira, ABD doları cinsinden ise 15 bin 325 dolar olarak belirlendi.
İnşaat sektörü en hızlı büyüyen alan
İnşaat sektörü, 2024 yılında yüzde 9,9 ile en fazla büyüyen sektör oldu. Bunun yanı sıra, su temini; kanalizasyon, atık yönetimi yüzde 6,5, toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı yüzde 6,2 artış gösterdi. Öte yandan, hanehalklarının işveren olarak faaliyetleri yüzde 0,8, imalat sanayi yüzde 0,5 ve ulaştırma ve depolama sektörü yüzde 0,5 küçüldü.
Yerleşik hanehalkı harcamaları arttı
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2024 yılında, geçen yıla göre zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 4,3 artış kaydetti. Bu harcamaların GSYH içindeki payı yüzde 54 olarak belirlendi. Hanehalkı harcamalarında en yüksek payı alan gruplar, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 21,7, ulaştırma yüzde 15,9, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar yüzde 15,9 şeklinde sıralandı.
Devletin harcamaları azaldı
Devletin nihai tüketim harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,8 oranında düştü. Devletin GSYH içindeki payı yüzde 14,5 ve gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 31,3 oldu. Geçen yıla göre devletin nihai tüketim harcamalarında yüzde 0,8 azalma olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumunda yüzde 2,7 artış yaşandı.
İhracat arttı, ithalat azaldı
2024 yılı itibarıyla, mal ve hizmet ihracatı zincirlenmiş hacim endeksi ile yüzde 0,1 artarken, ithalat yüzde 4,4 azaldı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içinde toplam mal ve hizmet ihracatı yüzde 27,6, ithalatın payı ise yüzde 27,0 olarak belirlendi.
İşgücü ödemeleri yüksek oranda arttı
GSYH hesaplamalarına göre işgücü ödemeleri, 2024 yılında geçen yıla kıyasla yüzde 89,2 artış gösterdi. Brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 54,1 yükseldi.
İşgücü ödemelerinin payı yükseldi
İşgücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı, 2023 yılında yüzde 32,2 iken 2024'te yüzde 37,0'a yükseldi. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2023'te yüzde 47,0 iken, 2024'te yüzde 43,1 olarak kaydedildi.
