Toplum Çalışmaları Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Oğuz Atalay, mevcut ekonomi politikalarının enflasyonla mücadelede yetersiz kaldığını ve yükün alt ve orta gelir grubuna bindiğini belirtti. Atalay, enflasyonu 4-6 puan düşürebilecek politika önerileri sundu.
Mayıs 2023 seçimleri sonrası yıllık enflasyon yüzde 39,59 seviyesindeydi ve yaklaşık iki yıl sonra bu oran yüzde 37,86 olarak gerçekleşti. Enflasyonun yüzde 75,45'e kadar yükseldiği, ancak kalıcı bir düşüşün sağlanamadığı vurgulandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Haziran 2023'te yüzde 15 olan faiz oranlarını Mart 2024'te yüzde 50'ye, ardından Nisan ayında yüzde 46'ya yükseltti. Atalay, parasal sıkılaşmaya rağmen, Nisan sonu itibarıyla baz paranın ve geniş paranın yıllık artış oranlarının sırasıyla yüzde 36,34 ve yüzde 35,35 olduğunu, bu durumun reel parasal sıkılaşmanın düşük kaldığını ve politikanın etkinliğinin sorgulanması gerektiğini gösterdiğini ifade etti. 2025 yılı Nisan ayı bütçe gerçekleşmelerine göre, bütçe giderleri geçen yıla göre yüzde 46,3 artarken, faiz giderlerindeki artış yüzde 128,6'ya ulaştı. İlk dört aylık periyotta faiz giderlerindeki artış yüzde 98,8 oldu.
Atalay, sıkı para politikalarının ekonomik durgunluk ve likidite sıkışıklığına yol açarken, maliye politikasının aksadığını savundu. Mehmet Şimşek'in vergi söylemlerinin altında yatan nedenin bütçe dengesizliği olduğunu belirten Atalay, "Politikaların yükünü alt ve orta gelir grubu çekiyor, ancak bu kesimin yaşadığı sıkıntılara rağmen çözüm görünmüyor" dedi. Toplum Çalışmaları Enstitüsü, alt ve orta gelir grubunun alım gücünü artırmak için şu önerileri sundu: İlk iki vergi diliminin sınırı sırasıyla 2 ve 3 kat artırılmalı. Mevduat faiz gelirleri, faiz gelirine bağlı olarak artan oranlı vergilendirmeye tabi tutulmalı. Yüksek mevduat faiz geliri elde edenlere devlet tahvili bulundurma zorunluluğu getirilmeli. Reel getiri garantili, stopajsız enflasyona endeksli tahvil ihracı artırılmalı. Boş konutlara ve çoklu konut sahipliğine ilave vergi getirilmeli. Gelir-harcama uyumsuzluğu üzerinden otomatik vergi ve kredi kartıyla yapılan yurtdışı harcamalara artan oranlı vergi getirilmeli.
Atalay, bu önerilerle enflasyonun 4-6 puan düşebileceğini ve alt-orta gelir grubunun rahatlayabileceğini öngördüğünü ifade etti. Enflasyonun düşmemesinin ana nedeninin, yüksek gelir grubunun harcama alışkanlıklarını değiştirmemesi ve TL'ye olan güven eksikliği olduğunu vurgulayan Atalay, "Vergiyi tabana yayan model yerine, verginin tavana yayıldığı bir modele geçilmesi gerekiyor" dedi.
