Her 5 şirketten biri 'zombi'
Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün "Türkiye’nin İcra ve İflas Raporu", Türkiye'deki ekonomik krize ışık tutuyor. Rapora göre, her beş şirketten biri fiilen iflas etmiş durumda ve 'zombi şirket' olarak nitelendiriliyor. Bu şirketler, kazançlarıyla faaliyetlerini sürdüremiyor olsalar da, yeniden finansman, düşük faiz veya kamu desteği gibi desteklerle ayakta kalmaya çalışıyorlar.
Raporda, Türkiye'deki yüksek enflasyon, kredi daralması ve reel sektördeki kârlılık sorunlarının 'zombi şirket' oranını yüzde 20'ye yaklaştırdığı belirtiliyor. IMF'nin 2023 tarihli "The Rise of the Walking Dead: Zombie Firms Around the World" raporuna göre, Türkiye, halka açık olmayan şirketler arasında zombi şirket oranlarında yüzde 13 ile birinci sırada. Bu durum, ülkedeki finansal istikrar için önemli bir tehdit oluşturuyor. KOBİ'ler için uygulanan vergi ve teşvik politikaları ile yüksek faiz oranları, zombi şirketlerin sayısının artmasındaki etkenler arasında.
KOBİ kredisi kullanım oranları da raporda dikkat çeken bir diğer veri. Ocak 2023-Mayıs 2025 arasında kullanılan KOBİ kredisi oranı yaklaşık yüzde 120 arttı. Ancak aynı dönemde kümülatif enflasyon yaklaşık yüzde 240 olarak gerçekleşti. Bu da KOBİ kredilerindeki artışın, enflasyonun gerisinde kaldığını gösteriyor. Raporda, icra ve iflas dosyalarındaki artış da vurgulanıyor. 2015'te 26,2 milyon olan toplam dosya sayısı, 2023'te 38,3 milyon ile zirve yaptı ve 2024'te 32,7 milyona geriledi. Bir dosyanın ortalama işlem süresi ise 2023'te 582 gün iken, 2024'te 918 güne çıktı. Ekonomik suçlarla ilişkilendirilen kişi sayısı da artış gösterdi. 2024'te her 14 kişiden biri ekonomik suçlarla ilişkilendirildi. Mal varlığına karşı suçlar kapsamındaki şüpheli sayısı 2022'de 5 milyon 845 bin 634, 2023'te 5 milyon 864 bin 585, 2024'te ise 6 milyon 44 bin 908 oldu.
