Herculaneum roma döneminde Vezüv Yanardağının yanında bulunan iki kentten biridir (herculaneum ve pompei). Bu iki kent vezüv yanardağının patlamasıyla yok olmuştur. Şimdi ise Vezüv Yanardağı'nın patlamasıyla kömürleşmiş Herculaneum parşömenleri, modern teknolojiyle gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor. Bilim insanları, bu antik metinleri çözecek yapay zeka uzmanlarına büyük ödül vaad ediyor.
MS 79 yılında, Vezüv Yanardağı'nın patlaması İtalya’nın Pompeii ve Herculaneum kentlerini yerle bir etti. Lavların ve volkanik küllerin altında kalan Herculaneum'da, bugün “Herculaneum Parşömenleri” olarak bilinen yaklaşık bin 800 papirüs tomarı bulundu.
PARÇALANARAK TOZA DÖNÜŞÜYORLAR
Bu parşömenlerin, antik Yunan ve Roma dünyasının derin felsefi ve edebi metinlerini barındırdığı düşünülüyor. Ancak volkanik ısı nedeniyle kömürleşmiş bu tomarlara fiziksel olarak dokunmak imkânsız; en ufak bir müdahalede bile parçalanarak toza dönüşüyorlar.
GELİŞMİŞ YÖNTEMLER GELİŞTİRİLİYOR
Bilim insanları, kırılgan parşömenleri açmadan okumak için X-ışını taramaları, yapay zeka ve mürekkep algılama teknolojileri gibi yöntemler geliştiriyor.
Oxford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, Diamond Light Source tarama tesisinde gerçekleştirdikleri son çalışmada, PHerc.172 adlı bir parşömenin üzerindeki bazı Yunanca kelime parçalarını ortaya çıkardı. Ancak metnin tamamının çözülebilmesi için daha gelişmiş yöntemlere ihtiyaç duyuluyor.
GİZEMİ ÇÖZENE 400 BİN STERLİN
Bilim insanları, Herculaneum parşömenlerindeki gizli metinleri tamamen ortaya çıkarabilecek algoritmaları geliştirmek için dünya çapında bir yarışma başlattı. Yarışmayı kazanan yetenekli mühendislere 400 bin sterlin (yaklaşık 15 milyon TL) ödül verilecek.
Yarışma, 31 Aralık’ta sona erecek.
