İskoçya'nın Huston and Cardett tezgahlarında 1878 yılında inşa edilen Bandırma Vapuru'nun bire bir replikası olan Bandırma Gemi Müze ve Milli Mücadele Açık Hava Müzesi, yoğun ziyaretçi akınına uğruyor. Kymi ve Panderma adlarıyla da anılan gemi, Yunan armatörler arasında el değiştirmiş ve bir dönem kaza geçirerek batma tehlikesi atlatmış. 16 Mayıs 1919 Cuma günü öğleden sonra Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarını taşımak üzere yola çıkan vapur, 72 saatlik bir yolculuğun ardından 19 Mayıs 1919 Pazartesi sabahı saat 08.00'de Samsun'a ulaşmış ve Kurtuluş Mücadelesi'nin fitilini ateşlemiş.
1924-1925 yılları arasında posta ve yük vapuru olarak kullanılan Bandırma Vapuru, 1925'te İlhami Söker adlı armatöre devredilerek İstanbul Haliç'te hurdaya ayrılmış. 1960'lı yıllarda bulunan orijinal projesi, 1999 yılına kadar saklanan geminin birebir replikası, dönemin Samsun Valisi Metin İlyas Aksoy'un kararıyla Valilik ve İl Özel İdaresi'nin iş birliğiyle inşa edilmiş. 2003-2005 yılları arasında Valilik tarafından işletilen müze, 2005'ten sonra Samsun Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmiş ve çevre düzenlemesi yapılmış.
Müzede, Mustafa Kemal Paşa ve kurmaylarının bal mumu heykelleri, Paşa'nın kullandığı odadaki döneme ait eşyalar ve 110 yıllık Karadeniz haritası, geminin kaptan köşkü, Atatürk'ün Dolmabahçe Sarayı'ndaki yatağı ve radyosu, Milli Mücadele'yi anlatan fotoğraflar ve özel eşyalar sergileniyor. Müze rehberi Zeynel Abidin Diktere, Mustafa Kemal Paşa'nın 3 günlük yolculuğu sırasında çoğunlukla odasında kaldığını, odada bulunan pirinç saatin Paşa'nın Samsun'a ayak bastığı saati simgelediğini belirtti. Diktere ayrıca, müzenin yıllık ortalama 600 bin ziyaretçi ağırladığını, 2024 yılında 400 bin kişinin ziyaret ettiğini ve 19 Mayıs'ta ise 15 bin kişinin müzeyi gezdiğini söyledi.
