Haber: Beril KALELİ/Kamera: Hakan KAYA
(İSTANBUL) Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi'nin ağustos ayı verileri, borç batağındaki vatandaş sayısının hızla arttığını gösteriyor. Son bir yıl içinde 1.8 milyon kişi daha bireysel kredi borçlusu oldu. Ağustos ayı itibarıyla toplam borçlu sayısı 42.8 milyon kişiye ulaştı. ANKA ekibi, Kuştepe'de icra ve iflas dairelerinin yakınındaki vatandaşlarla görüştü. Borçları yüzünden icralık olan bir kişi, "Kredi kartım ve çeşitli kredilerim var. Toplamda 34 bin lira icraya ödedim, 16 bin lira da ek ödeme yaptım. Gelir yok, harcama yok, çocuklar okula gidiyor. İş arıyorum, ama şartlar çok kötü, yöneticiler ülkeyi mahvetti" dedi.
TBB Risk Merkezi'ne göre, bireysel kredi hacmi ağustos ayında geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 48 artarak 5 milyar 173 milyon TL oldu. Takipteki krediler hariç, bireysel kredi borçlu sayısı bir yıl içinde 1.8 milyon kişi daha arttı. Bireysel kredilerin yüzde 24'ü ihtiyaç kredisi, yüzde 12'si konut kredisi, yüzde 1'i taşıt kredisi ve yüzde 50'si kredi kartlarından oluşuyor. Ağustos'ta 217 bin kişi ilk kez kredi kartı kullanırken, 224 bin kişi ilk kez kredili mevduat hesabı kullandı, 111 bin kişi ise ilk kez tüketici kredisi aldı.
İstanbul, bireysel kredide zirvede
Kullanılan toplam bireysel kredi miktarında İstanbul, ağustos ayı itibarıyla yüzde 27 oranıyla en büyük paya sahip oldu. Kişi başına ortalama bireysel kredi (kredi kartı dahil) bakiyesi de en yüksek İstanbul'da kaydedildi.
Artan borçlar, dayanılmaz hale geldi
Yüksek enflasyon ve düşen gelirler karşısında vatandaşlar kredilere ve kredi kartlarına yöneliyor. Kullanmadıkları zaman alım güçlerindeki düşüşü derinden hissediyorlar. Son yıllarda borç sarmalı, insanları icra daireleri ile yüz yüze getiriyor. İstanbul Adliyesi Ek Hizmet binası Kuştepe semtinde bulunurken, ANKA'nın mikrofon uzattığı vatandaşlar, ekonomik zorlukların insanları borçlanmaya zorladığını ifade etti. "İnsanlar, birikimiyle bir şeyler almak mümkün değil. Borçlanmak zorundayız," diyen bir genç, borç sarmalının etkilerini dile getirdi.
İşsiz kalan vatandaş: Borçlarım var ama gelir yok
Borçları nedeniyle icra takibine düşen bir başka vatandaş, "Kredi kartım var, kredilerim var. 34 bin lira icraya ödedim, 16 bin lira da ek ödemem var. Aşırı harcamalar yapmadık ama gelirimiz yok. Çocuklarım okula gidiyor. Şu anda iş arıyorum, şartlar çok kötü. Yönetimler iflas durumunda, ülke mahvoldu" dedi. Aynı kişi, çıkış yolu bulamadığını belirtirken, borçlarını ödemekte güçlük çeken bir diğer vatandaş, "Borçlu yaşamak zor. Sürekli huzursuzluk veriyor; kimseyi bu durumda görmemeli" diye konuştu.
Borç yükü her yaştan vatandaşı etkiliyor
Bir vatandaş, "Çalıştığımızın karşılığını alamıyoruz, bu yüzden borcumuz artıyor" derken, emekli bir kişi "Borcum var mı? Elbette var, fakat bu durumun normali bu. Ekonomi belli, yapacak bir şey yok" yanıtını verdi. Borç yapılandırması için geldim ama şu an itibarıyla böyle bir şey yok, dönemiyoruz" diye ekledi.
Diğerleri ise geçim sıkıntısını yaşıyor
Kredi ve kredi kartı kullanmam diyen bir vatandaş, "İdare ediyoruz, alım gücümüz kalmadı. Fakirleştik," dedi. Diğer vatandaşlar ise şöyle konuştular: "Borçsuz insan var mı? Anca ödeyebiliyoruz, şükür ki az bir miktar var. Kızım çalışıyor, emekli maaşım var. Kira şu an ucuz. Ama her şey para, meyve sebze almak bile zor."
Sorun, siyasetin gündeminde
Borç sarmalı ve yüksek faiz oranları, vatandaşları zor duruma sokarken, ekonomi yönetimi geçen ay bazı faiz indirimleri yaptı. Kredi kartı nakit çekim faizi yüzde 25 baz puan indirildi. Bu konu, CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in de gündemindeydi. Sarıyer mitinginde, "Borcu borçla kapatanlar artık en dibi gördü. Eksi bakiyeye düşen hesap sayısı tarihin rekorunu kırdı. Bu sene yüzde 89 arttı ve 31 milyona ulaştı. Türkiye'de 31 milyon kişinin hesabı ekside, faizi ise yüzde 95. Biz borçların faizlerini silecek, anaparasını da bölmeye söz veriyoruz. Bu sorun, iktidarın da muhalefetin de gündeminde olmalı" ifadelerini kullandı.
