Haber: Nilgün Hande ÖZTÜRK
(ANKARA) - Eski Los Angeles Başkonsolosu Gülru Gezer, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 25 Eylül Perşembe günü Washington'da ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştireceği görüşme öncesinde, Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile bazı ABD menşeli ürünlerde ek vergilerin kaldırıldığını ANKA Haber Ajansı'na değerlendirdi.
25 Eylül tarihinde Washington'da Erdoğan ile Trump arasında gerçekleşecek görüşme öncesi, Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, 2018'de yürürlüğe giren ve ABD menşeli ürünlere uygulanan ek vergiler kaldırıldı. Binek otomobil, kozmetik ve cilt bakım ürünleri ile alkollü içeceklerin de aralarında bulunduğu ürünler artık ek vergi ödemeden ithal edilebilecek.
Küresel ticaret gerginliği ve iyi niyet göstergesi
Gülru Gezer, bu kararın Türkiye ile ABD arasındaki ticaret görüşmelerinin devam ettiğini belirtiyor. Gezer, "2018'den beri uygulanan ek mali yükümlülüklerin kaldırılması, devam eden müzakerelerde Türkiye'nin iyi niyet gösterdiği bir adım olarak değerlendirilebilir. Trump'ın Hindistan ve Çin'e ek vergi koyması, küresel ticaretin gerilmesine yol açtı. Dolayısıyla bu adımla, ABD'ye "Biz sizinle iş birliğine açığız" mesajı vermek isteniyor olabilir" şeklinde konuştu.
Otomobillerde rekabet avantajı sağlanıyor
Ek vergilerin kaldırılmasının binek otomobil sektöründe dikkat çekici olduğunu söyleyen Gezer, "Başkan Trump otomobil konusuna çok önem veriyor. Elektrikli araçlara uygulanan gümrük vergisi, Türkiye'nin Çinli araçlarla rekabet etmesini zorlaştırıyordu. Bu vergilerin kaldırılmasıyla birlikte Türkiye, Çin'den gelen araçlarla rekabet edebilir duruma gelecektir. Bu nedenle Türkiye, iyi niyet göstergesi olarak bu adımı attı ve olumlu bir ticari formül için anlaşma imzalanabilir" dedi.
Brunson krizi ve ekonomik gerilim
2018 yılında ABD ile yaşanan Rahip Andrew Brunson krizi, iki ülke arasındaki ilişkileri gerdi. Türkiye, ABD'ye karşı bazı ürünlerde ek vergi uygulamaya başlamıştı. 2016'daki darbe girişimi soruşturmaları kapsamında tutuklanan Rahip Brunson, ABD tarafından serbest bırakılması talep edilince ilişkilerde gerginlik arttı.
Brunson'un serbest bırakılması için ABD Başkanı Trump, Erdoğan'a yazdığı mektupta tehditlerde bulundu. Bu durum, Türkiye'de büyük tartışmalara yol açtı ve Türk Lirası'nda ani değer kaybına neden oldu.
Ek vergi ve gümrük önlemleri
Gerginlik sonrası Türkiye, ABD'ye karşı çeşitli ek vergi ve gümrük önlemleri aldı. Gümrük vergileri, otomobil, alkollü içecek, tütün ve diğer bazı ürünlerde yüzde 100'ün üzerine çıktı. Resmi açıklamalarda bu vergilerin, ABD'nin Türkiye ekonomisine yönelik saldırılarına karşılık olduğu vurgulandı.
ABD de Türkiye'den ithal ürünlerde ek gümrük vergileri uygulamaya başladı, özellikle çelik ve alüminyum ihracatını hedef aldı. Türkiye'den gelen çelik ürünlerine yüzde 25, alüminyuma ise yüzde 10 ek vergi getirildi.
Diplomatik görüşmeler sonucunda Brunson, Ekim 2018'de serbest bırakıldı. İlişkilerin normalleşmesi ile Türkiye, ABD'den ithal ürünlerdeki ek vergileri kademeli olarak kaldırdı.
Trump'ın ikinci dönemi ve Türkiye'ye ek vergiler
Trump'ın yeniden başkan seçilmesiyle birlikte Türkiye'ye ek tarifeler yüzde 15'e çıkarıldı. Türkiye, çelik ve alüminyum ürünlerine yönelik ABD tarifelerine karşılık bu adımı attı ve böylece ikinci derecede avantajlı ülkeler sınıfında yer aldı.
