Putin, Şi ve Lula da Moskova'daki törende
İkinci Dünya Savaşı'nın Avrupa'da sona ermesinin ve Nazi Almanyası'nın yıkılışının 80. yılı, Moskova'dan Berlin'e, Londra'dan Paris'e kadar dünyanın dört bir yanında anma törenleriyle kutlanıyor.
Moskova'da, II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği'nin Nazi Almanyası karşısındaki zaferinin yıl dönümü dolayısıyla Kızıl Meydan'da geleneksel askeri geçit töreni düzenlendi. Törene, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yanı sıra Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva da dahil olmak üzere 27 ülkenin lideri katıldı. Geçit törenine 13 ülkeden askeri birlikler katılırken, Çin en büyük yabancı askeri birliği oluşturdu. Berlin'de yeni Şansölye Friedrich Merz, başkentte düzenlenen çelenk bırakma törenine katıldı. Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ise Federal Meclis'te yaptığı konuşmada Ukrayna'daki savaşa değinerek Rusya'yı sert bir dille eleştirdi ve "Auschwitz'in kurtarıcıları bugün yeni saldırganlara dönüştü" dedi. Londra'da Westminster Abbey'de düzenlenen anma törenine Kral III. Charles ve Başbakan Keir Starmer katıldı. Starmer, Avam Kamarası oturumunu askıya alarak milletvekillerinin törene katılmasını sağladı ve yaptığı konuşmada "Bu sadece tarih değil, aynı zamanda bugüne dair bir ders, bir uyarıdır" diye belirtti.
Paris'te Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Meçhul Asker Anıtı'na çelenk bıraktı. Avrupa genelinde düzenlenen konserler, ayinler ve saygı duruşlarıyla milyonlarca savaş kurbanı anıldı. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, yaptığı açıklamada 8 Mayıs'ı "iyiliğin kötülüğe karşı zaferi" olarak tanımladı. Avrupa'daki törenlerde Ukrayna savaşının etkisi hissedildi. Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola, anma günüyle ilgili açıklamasında, "Bir kez daha şehirler bombalanıyor, siviller hedef alınıyor. Görevimiz tıpkı 80 yıl önce olduğu gibi: Hatırlamak, demokrasiyi korumak, barışı savunmak" ifadelerini kullandı. İkinci Dünya Savaşı, 1939'da Nazi Almanyası'nın Polonya'yı işgaliyle başladı ve yaklaşık 60 milyon insanın ölümüne yol açtı. Avrupa'da savaş, 8 Mayıs 1945'te Almanya'nın koşulsuz teslimiyetiyle sona erdi. Bu tarih birçok Avrupa ülkesi için Zafer Günü (VE Day) olarak anılıyor ve kutlanıyor.
İkinci Dünya Savaşı'nda tarafsız kalmayı başaran az sayıda ülkeden biri olan Türkiye, savaş sonrası yeniden şekillenen dünya düzenine Batı ekseninde katıldı. Savaş yıllarını doğrudan çatışmaya girmeden geçirmeyi başaran Türkiye'nin bu denge politikasının altyapısı, modern Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün izlediği barışçı dış politika anlayışıyla atılmıştı. Yeni dünya düzeninde yerini arayan Genç Cumhuriyet'in direncini de sınamış olan küresel çalkantı, sonraki yıllarda Türkiye'nin Batı ile entegrasyon sürecinin önünü açtı. Savaş boyunca yaşanan ekonomik darboğaz ve Sovyetler Birliği'nin Boğazlar ve doğu sınırlarına yönelik talepleri, Türkiye'yi hızla Batı ittifakına yöneltti. Türkiye, savaşın sona erdiği 1945 yılında tarafsızlık politikasını terk ederek yeni kurulan Birleşmiş Milletler'e katılmak için Almanya ve Japonya'ya sembolik bir savaş ilanında bulundu.
