CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın 2024-2028 Hayvancılık Yol Haritası hakkındaki soru önergesine verdiği yanıtı eleştirdi. Sarıbal, yol haritasının hayvancılığı ithalata bağımlı hale getireceğini ve üreticinin sorunlarını çözmeyeceğini belirtti.
Sarıbal, üç yıl içinde Türkiye’nin hayvancılıkta kendi kendine yeterli hale geleceği ve ithalatın sona ereceği yönündeki taahhütlere rağmen canlı hayvan ithalatının sürdüğünü, Et ve Süt Kurumu’nun Ramazan ayına kadar yaklaşık 40 bin canlı hayvan tedarik ettiğini hatırlattı. Ayrıca, 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek yeni düzenlemeyle damızlık sığır ithalatında “Hastalıktan Ari Sağlık Sertifikası” zorunluluğu getirildiğini, bu belgeye sahip olmayan işletmelerin ithalat yapamayacağını ifade etti. Sarıbal, Bakan Yumaklı’ya TÜRKVET sistemine kayıtlı işletme sayısını, bu işletmelerdeki hayvan sayısını, Türkiye genelinde hastalıktan ari işletme sayısını, hayvan varlığının son bir yıldaki artışını, 2024’te buzağı desteğinden faydalanan işletme sayısını ve sübvansiyonlu kredilerden yararlanan küçük aile işletmelerinin sayısını sordu.
Sarıbal, Bakanlığın verdiği yanıtta destek programları, verimlilik projeleri ve yeni sistemlerin anlatıldığını, ancak ithalat, üretim geriliği ve küçük işletmelerin dışlanması gibi konulara tatmin edici yanıtlar verilmediğini söyledi. Bakanlığın asgari 10 baş hayvan sınırı gibi kriterlerle küçük çiftçiyi sistemin dışına ittiğini, desteklerin holdinglere, büyük çiftliklere ve iktidar çevresine gittiğini iddia etti. Bakanlık verilerine göre TÜRKVET sistemine kayıtlı 1 milyon 458 bin aktif işletme bulunurken, hastalıktan ari işletme sayısının sadece bin 340 olduğunu belirten Sarıbal, bu oranın hayvancılığın ne kadar kırılgan bir zeminde olduğunu gösterdiğini vurguladı. 2024 buzağı desteğinden 701 bin işletmenin faydalandığını, üreticilere yüzde 25 ila 100 arası faiz destekli kredi paketleri, 300 bin TL’ye kadar sıfır faizli kredi ve 10 milyon TL’ye kadar yüzde 50-100 faiz destekli kredi imkanı sunulduğunu ancak küçük aile işletmelerinin bu kredilere ulaşmakta zorluk çektiğini belirtti. Sarıbal, AKP’nin son 15 yılda yaptığı canlı hayvan ve kırmızı et ithalatının maliyetinin 12 milyar dolar olduğunu, hayvancılık desteklerinin toplam tarımsal destekleme ödemeleri içindeki payının son beş yılda yüzde 36’dan yüzde 21’e düştüğünü ve yol haritasında yem sorununun çözümüne değinilmediğini eleştirdi.
