(ANKARA) - CHP Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, iktidarın tarıma yönlendirildiği söylenen büyük bütçelerle ilgili sert eleştirilerde bulundu. Adem, bu bütçelerin büyüme ve refah vaatleri ile dolu olduğunu ama gerçekleri yansıtmadığını belirtti. Ona göre, üreticilerin ihtiyaçları göz ardı ediliyor ve vatandaş yalnızca rakamlarla yanıltılıyor. Üreticiye anayasal hakkı olan destek verilmediği sürece, bu bütçe kıtlık getirir, bereket değil," diye konuştu.
2026 yılı bütçe görüşmeleri devam ederken Adem, hükümetin yaptığı "tarıma rekor kaynak" açıklamalarını eleştirdi. Bütçedeki devasa rakamların çiftçiler için hayal kırıklığı yaratacağını söyleyen Adem, "Bu bütçe, büyüme ve refah söylemleriyle süslendi ama üreticinin gerçekliğinden uzakta. Eğer çiftçinin hakkını vermezseniz, bu bütçe kıt kaynak üretir," ifadelerini kullandı.
"Tarımın payı bir kez daha küçülmüştür"
Erhan Adem, konu hakkında yaptığı yazılı açıklamada, "2026 yılı bütçesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne "tarıma rekor yatırım" lafıyla sunuluyor. Fakat bu, gerçeği gizleyen bir algı yönetimi. Bütçe kalemlerine bakıldığında, tarımın payının yine küçüldüğü görülebiliyor. Tarım Kanunu'nun 21. maddesi, "Milli gelirin en az yüzde 1'i çiftçiye destek olarak verilir" derken, bu anayasal zorunluluk bir kez daha yok sayıldı," diye belirtti.
Hükümet, 2026 yılı için tarıma toplam 888,2 milyar lira kaynak ayıracağını açıkladı. Ancak Adem, bu miktarın yılsonu tahmin edilen enflasyon oranının oldukça altında kaldığını kaydetti. Yüzde 25,9 gibi düşük bir artışla belirlenmiştir. 2025 yılında çiftçilere ayrılan 705,6 milyar lira ile karşılaştırıldığında, bu rakam, çiftçilerin alım gücünü korumaktan uzak kalmaktadır. Ayrıca, bu miktar bütçenin sadece yüzde 4,7'sine denk geliyor ki, geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 4,8 idi. Yani bütçe büyürken, tarımın payı giderek azalmaktadır. Tarımsal üretim, devletin öncelikleri arasında yer almıyor," dedi.
"Çiftçiye değil, kredi kurumlarına, aracılara, ithalatçı firmalara giden bir sistem kurulmuştur"
Adem, tarımsal destek programları için 168 milyar lira, yatırım ödenekleri için 190 milyar lira, tarımsal kredi desteği için 220 milyar lira, vergi harcamaları için 262 milyar lira ve tarımsal KİT'lerin finansmanı ile ihracat destekleri için 48 milyar lira ayrıldığını belirtti. Ancak bunların hiçbiri doğrudan üreticinin cebine girmiyor. Sistem, çiftçiye değil, kredi kuruluşlarına ve aracılara yönelmiş durumda. Üreticilerin yaşadığı kriz, borçla kapatılmaya çalışılıyor, destekler ise faiz ödemelerine ve ithalat maliyetlerine aktarılıyor.
Artan vergiler ve faiz yükleri, çiftçiyi daha zorlu bir duruma itecektir. Bütçede 2 trilyon 741,7 milyar liralık faiz gideri öngörülüyor ama üreticiye ayrılan pay giderek azalıyor. Bu tablo, üretimi değil, borçları finanse eden bir bütçeyi gösteriyor. Artan vergiler, hem üreticinin hem de tüketicinin sırtına ek yükler bindirecek. Zaten sürekli artan mazot, gübre, yem ve ilaç fiyatları altında ezilen üreticiler, şimdi vergi artışlarının da hedefi oluyor. Üretim maliyetleri yükselirken, ithalata dayalı ekonomi ile gıda fiyatlarının düşmesi mümkün değildir. Bu bütçe, hem tarlada üretimi azaltacak hem de tüketimde yangınları büyütecektir.
Tarım, rakamlarla düzeltilmeyecek bir sektör. Eğer bu ülkenin toprağını, suyunu ve üreticisini gerçekten koruma niyetindeyseniz, Tarım Kanunu'nun 21. maddesini uygulamalısınız. Milli gelirin en az yüzde 1'ini çiftçiye ayrılmalı. Mazotta, gübrede ve sulamada yükü hafifletin. Tarım payını artırmadan, bu bütçe ile nereye varabileceğinizin ne üretim ne de refah sağlaması mümkün. Bu bütçe, çiftçiyi değil, faizleri besliyor; üretimi değil, ithalatı büyütüyor."
