(ANKARA) - ABD'de hükümet, Kongre'deki Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasındaki anlaşmazlık sonucu bütçe krizinin etkisiyle kapandı. Hükümet fonlarının kesilmesiyle yaklaşık 750 bin federal çalışanın ücretsiz izne çıkarılacağı bekleniyor. Bu durum, sosyal hizmetlerden ekonomiye kadar birçok alanda aksaklıklara yol açacak gibi görünüyor. Uzmanlar, ülkenin ekonomik etkilerinin oldukça ağır olabileceği uyarısında bulunuyor.
ABD Başkanı Donald Trump liderliğindeki Cumhuriyetçi Parti ile muhalefetteki Demokratlar, dünkü Kongre oturumunda bütçe konusunda uzlaşamayınca, federal hükümete sağlanan fonlar gece yarısı itibarıyla kesildi.
Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi (OMB), hükümetin kapanacağını duyuran bir açıklama yaparak bu durumdan Demokratları sorumlu tuttu. Açıklamada, "Demokratların sürdürülemez tutumlarının ne kadar devam edeceği belirsiz, bu da kapanmanın ne kadar süreceğini öngörmeyi zorlaştırıyor" ifadesi kullanıldı.
Trump'ın Bütçe ve Yönetim Ofisi Direktörü Russ Vought, ilgili kurumlara sadece ücretsiz izin prosedürlerinin değil, aynı zamanda federal çalışanların işten çıkarmalarına yönelik uygulamaların da başlatılmasını talimatıyla duyurdu.
ABD basınında yer alan bazı haberler, kapanmanın etkilerinin ülke genelinde hızla hissedileceğini aktarıyor. Yaklaşık 750 bin federal çalışanın ücretsiz izne çıkarılması beklenirken, bazı çalışanların işten çıkartılabileceği öne sürülüyor. Ayrıca kamu kurumlarındaki birçok ofisin kapatılabileceği ve eğitim, çevre ile diğer hizmetlerde aksamaların yaşanacağı iddia ediliyor.
Trump'tan sert uyarılar
Trump yönetiminin sınır dışı etme uygulamalarına hızla devam edeceği, bu durumun sosyal ve ekonomik yansımalar yaratacağı belirtiliyor.
Trump, kapanmayı istemediklerini ifade etse de Demokratlar'a karşı "geri dönüşü olmayan, kötü şeyler" yapma tehdidinde bulundu. Ayrıca Demokratların önem verdiği bazı programların kesilebileceğini söyleyerek, "Sevdikleri şeyleri ortadan kaldırmak, birçok insanı dışarıda bırakmak" şeklindeki ifadeleriyle yeni bir gerilim sinyali verdi.
Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında çözüm yok
Demokratlar, Uygun Fiyatlı Sağlık Hizmetleri Yasası (Affordable Care Act) kapsamında sağlanan ve sona ermekte olan sigorta sübvansiyonlarının devamını talep ediyor. Bu sübvansiyonların sona ermesi, sigorta primlerinde ciddi artışlara yol açacak. Cumhuriyetçiler ise şu an müzakereyi reddederken, Trump'a görüşmelerden uzak durma çağrısında bulundu.
Ekonomik maliyet ve belirsizlik kaygısı
Bu krizin, ekonomiye doğrudan yansıması bekleniyor. ABD basını, hükümet kapanmalarının ülke genelinde "ekonomik maliyet, korku ve karmaşa" yarattığını belirtiyor.
Goldman Sachs'ın analizi, finans piyasalarının geçmişteki kapanmalara karşı genellikle kayıtsız kalmasına rağmen bu defa farklı bir durumla karşılaşılabileceğini gösteriyor.
ABD hükümetinin, 3 Ekim Cuma günü aylık istihdam raporunu açıklaması bekleniyor. Ancak raporun kamuya sunulup sunulmayacağı belirsizliğini koruyor.
Pentagon ve İç Güvenlik Bakanlığı krizi aşacak gibi görünüyor
Medicare ve Medicaid gibi sağlık programları sürecek, ancak personel yetersizliği nedeniyle bazı hizmetlerde gecikmeler yaşanabilir.
Pentagon'un çalışmalara devam edeceği, İç Güvenlik Bakanlığı'ndaki çoğu çalışanın görevine devam edeceği bilgisi verildi. Öte yandan büyük ölçüde kendi kendini finanse eden ABD Posta Servisi ise normal hizmetine devam edecek.
Federal iş gücünün çeyreği kapanmadan etkilenecek
Brookings Enstitüsü'ne göre federal iş gücünün yaklaşık yüzde 25'i kapanmadan olumsuz etkilenecek. Polis, ambulans çalışanları ve hava trafik kontrolörleri gibi "temel" iş gücü maaşsız çalışmaya devam edecek. Ancak 2019 tarihli Hükümet Çalışanlarının Adil Muamelesi Yasası gereği, müzakere sağlandığında geçmişe yönelik maaşlarını alma hakkına sahip olacaklar.
