Son 20 yılda, parasını TL mevduatında tutan vatandaşın başına gelenler... Hesabı yapan ve köşesine taşıyan, ekonomim.com'dan Alaattin Aktaş.
Aktaş, TL mevduatı tercih eden vatandaşın dört yılda reel olarak yarıdan fazlasını, yirmi yılda dörtte birini kaybetme hikayesini yazdı.
"Bir vatandaş düşünün; TL’ye güveniyor ve 2003 sonunda 100 liralık mevduat hesabı açtırıyor. Bu vatandaş 2004’ten 2010 sonuna kadar enflasyonun üstünde bir kazanç elde ediyor. 2003 sonunda 100 lira olan parası, enflasyonun etkisi düşüldükten sonra 2010 sonunda 169 lirayı buluyor.
Vatandaş, sonraki yıllarda başlangıçtaki o kazançlı dönemi arar hale geliyor. 2010 sonunda 169 lira olan parası, yine enflasyonun etkisinden arındırılmış biçimde 2016'da ancak 176 liraya çıkıyor.
Vatandaş kararlı; ekonomi yönetiminin sözünü de dinliyor, TL’de durmaya devam ediyor. Ama 2017 ile birlikte gidişat değişiyor, dalgalı bir seyir başlıyor.
Enflasyon yüksek ama bankadaki parasına enflasyonun çok altında faiz veriliyor. Zaman zaman bankadaki TL mevduatını çekmeyi düşünüyor ama sonra yine vazgeçiyor.
Eylül sonu hesabı şoke ediyor!
Bu kararlı ve azimli vatandaş 2023’ün eylül ayı sonunda alıyor eline kağıdı kalemi, bir hesap yapıyor. Olan bitenin ve reel olarak kayba uğradığının farkında ama doğrusu bu kadarını o da beklemiyor. Tahmin ettiğinin ötesinde bir kaybı var.
2016 sonunda 176 lira olarak hesapladığı, bir ara düştükten sonra 2019 sonunda 174 lira olan parası, öyle bir erimiş ki, eylül ayı sonunda reel olarak, alım gücü olarak 76 liraya inmiş.
2019 sonunda 174 lira, eylül 2023’te 76 lira!
Dört yılda elindeki 174 liranın neredeyse 100 lirası gitmiş!
Yani 2019’daki parası 100 lira ise, eylül 2023’te bu para 43 liraya inmiş!
Dört yılda yüzde 57 kayıp!
2003 sonundaki 100 lira ise yirmi yıl sonra reel olarak 76 liraya gerilemiş, yani paranın dörtte birini enflasyon yutmuş!
Şimdi o vatandaş başını ellerinin arasına almış düşünüyor:
'TL mevduatı tercih etmekle paramın dört yılda reel olarak yarıdan fazlasını, yirmi yılda dörtte birini kaybettiğime göre bu para birilerinin cebine mi girdi?'
Belki de tüm TL mevduat sahipleri bu soruyu kendilerine sormalı...
'Benim bankadaki parama enflasyonun çok altında faiz verildi, ben kaybettim; peki benim param sayesinde kim para kazandı? Bu, hatalı bir politika mıydı, yoksa özellikle mi yapıldı? Ve TL’de durduğum için beni niye cezalandırdınız?'"
