Haber: Beril KALELİ - Kameraman: Altuğ EKEN
(İSTANBUL) 12 Eylül darbesinin 45. yılı kutlanırken, İstanbul Emek, Barış ve Demokrasi Güçleri, İnsan Hakları Derneği ve DİSK gibi çeşitli sivil toplum kuruluşları eski TRT Radyo binası önünde toplandı. Yapılan ortak açıklamada, "Bu hain darbenin üzerinden tam 45 yıl geçti, fakat 1982 yılında dayatılan darbe anayasası hâlâ geçerliliğini koruyor. 12 Eylül zihniyeti devam ediyor" ifadeleri kullanıldı.
Etkinlik, Harbiye'deki eski TRT Radyo binası önünde gerçekleştirildi. İHD İstanbul Şube Başkanı Jiyan Tosun, bu anlamlı basın açıklamasını okudu. Tosun yaptığı konuşmada, "12 Eylül zihniyeti hala iş başında" dedi ve şunları söyledi:
"12 Eylül zihniyeti hala iş başında"
"Aradan tam 45 yıl geçti ama 12 Eylül darbecileri tarafından hazırlanan 1982 anayasası, hâlâ hayatımızda etkisini gösteriyor. Darbe anayasasıyla kurulan kurumlar, insan hakları ve demokrasi ilkelerini yok sayıyor. İfade özgürlüğü, basın özgürlüğü ve toplantı özgürlüğü gibi temel haklar baskılarla engelleniyor. İşkence ve kötü muamele yaygın hale geldi, muhalifler hedef alınmakta ve tutuklamalar hukuki dayanaktan yoksun bir şekilde yapılıyor. Tüm bu durumlardan dolayı 12 Eylül zihniyetinin bugün de varlığını sürdürdüğünü görebiliyoruz."
Kürt meselesi hala gündemde
Kürt meselesi de bu bağlamda ele alındı. 12 Eylül 1980'de yaşanan darbe sonrasında, Diyarbakır Hapishanesi gibi yerlerde yaşanan insanlık dışı işkenceler, bu konunun Türkiye'nin en önemli sorunu haline gelmesine neden oldu. Bugüne kadar kurulan altmış yedi hükümet döneminde sorun çözülmek bir yana, bu politikalara devam edildiği için Kürt meselesi, demokrasinin ve insan haklarının tartışıldığı bir konu olmaya devam ediyor.
Hukuk normlarına saygı gösterilmiyor
Otoriterleşme sürecinin hız kazandığı Türkiye'de, 2023 ve 2024 yıllarında yapılan seçimlerde pek çok ihlal yaşandı. Seçim süreçleri ağır baskılar altında geçti; ifade ve kişi özgürlükleri doğrudan kısıtlandı. Anayasa Mahkemesi'nin, hak ihlalleriyle ilgili verdikleri kararlar dahi görmezden gelindi. Örneğin, Cumartesi Anneleri'nin buluşmaları, yasadışı kısıtlamalarla engellendi, bu durum hukuk normlarının saygı görmediğini açıkça gösteriyor.
CHP İstanbul İl Başkanlığına kayyım atandı
Hukukun siyasallaşması 19 Mart 2025'te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı'nın gözaltına alınmasıyla zirveye ulaştı. O tarihten sonra CHP'li belediye başkanlarına yönelik yargı ve idari baskılar sürerken, CHP İstanbul İl Başkanlığına kayyım atanması gibi hukuksuzluklar yaşandı.
Darbelere karşı hesaplaşma çağrısı
Otoriterleşme çabalarına rağmen darbe karşıtlığı iddiasında bulunan hükümete seslenen Tosun, "12 Eylül ve sonrasındaki darbelerle hesaplaşmaya çağırıyoruz," dedi.
